Cümə məscidi (Qəbələ)

Bu adın digər istifadə formaları üçün bax: Cümə məscidi.
Cümə məscidi
Xəritə
40°58′46″ şm. e. 47°51′00″ ş. u.HGYO
Ölkə Azərbaycan Azərbaycan
Status Yerli əhəmiyyətli tarixi abidə
Şəhər Qəbələ
Yerləşir Qəbələ şəhəri, Nizami küç., 1
Memar Usta Salam
Tikilmə tarixi 1899-1906
Günbəzləri 18
Vəziyyəti Restavrasiya olunub (2005)
İstinad nöm.4583
KateqoriyaMəscid
ƏhəmiyyətiYerli əhəmiyyətli
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Cümə məscidi — Azərbaycanın Qəbələ şəhərində yerləşən, XIX–XX əsrə aid tarixi-memarlıq abidəsi, məscid.

Məscid, Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin 2 avqust 2001-ci ildə verdiyi 132 nömrəli qərar ilə yerli əhəmiyyətli daşınmaz tarix və mədəniyyət abidələrinin siyahısına salınıb.

Haqqında

İlk dövrlər

Cümə məscidinin tikintisinə 1898-ci ildə başlayıblar.[1] Məscid yerli əhalinin köməyi və şəkili usta Salamın rəhbərliyi ilə Qəbələ şəhərində tikilib.[2] Məscidin tikintisində bişmiş kərpicdən, çay daşlarından və meşə ağaclarından istifadə edilib.[1] Məscidin daxilindəki ağac materialını və binanın üst örtüyünü məşhur xeyriyyəçi Hacı Zeynalabdin Tağıyev məscidin tikintisinə dəstək məqsədilə göndərib. Məscidin tikintisi üçün lazım olan vəsaitin toplanmasına Qəbələnin xeyriyyəçi insanlarından olan Hacı Məhəmməd kömək edib. Həmçinin Zaqafqaziya Ruhanilər İdarəsinin də məscidin tikintisinə müəyyən köməyi olub. İç sahəsi 42x20 metrdir. Məscidin günbəzi yoxdur, minarəsi isə dəyirmi formadadır və bişmiş kərpiclə işlənib. Minarənin qübbəsi ağ dəmir təbəqə ilə işlənib və səkkizguşəyə malikdir. Məscidin damının örtüyü də ağ dəmir təbəqə ilə işlənib.[1] Məscid 1906-cı ildə əhalinin istifadəsinə verilib.[3]

Sovet işğalında

Azərbaycanda sovet işğalından sonra rəsmi olaraq 1928-ci ildən dinlə mübarizəyə başladılar.[4] Həmin ilin dekabrında Azərbaycan KP MK-i bir çox məscid, kilsə və sinaqoqları maarifləndirici istiqamətlərdə istifadə üçün klubların balansına verdi.[5] Əgər 1917-ci ildə Azərbaycanda 3.000 məscid var idisə 1927-ci ildə bu rəqəm 1.700, 1928-ci ildə 1369, 1933-cü ildə isə 17 idi.[5][6] Qəbələ Cümə məscidi də bu dövrdə ibadətə bağlanıb. Məscidin bütün əmlakı müsadirə edilib, binada olan dini və elmi ədəbiyyat yandırılıb. Məscidin binasında bir müddət məhkəmə iclasları keçirilib daha sonra isə burada klub fəaliyyət göstərib.[3] 1983–1985-ci illərdə Azərbaycan SSR Mədəniyyət Nazirliyinin Elmi-Bərpa İstehsalat İdarəsi tərəfindən məsciddə təmir-bərpa işləri görülüb. Bərpadan sonra binada Qəbələ rayonu Tarix Diyarşünaslıq Muzeyi fəaliyyət göstərməyə başlayıb.[1]

Müstəqillikdən sonra

Məscid Azərbaycan müstəqilliyini yenidən bərpa etdikdən sonra Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin 2 avqust 2001-ci ildə verdiyi 132 nömrəli qərar ilə yerli əhəmiyyətli daşınmaz tarix və mədəniyyət abidələrinin siyahısına salınıb.[7]

2004-cü ildə məscidin binası boşaldılıb və əsaslı təmir edilib. 2005-ci ildə təkrar dindarların istifadəsinə verilib.[3]

Məsciddə dövlət qeydiyyatından keçmiş dini icma fəaliyyət göstərir.

İstinadlar

  1. ↑ 1 2 3 4 Azərbaycan Respublikası Məscidlərinin Ensiklopediyası (PDF) (az.). Bakı: Beynəlxalq Əlhuda. 2001. səh. 107. ISBN 964-8121-59-1. 2021-07-23 tarixində arxivləşdirilib (PDF).
  2. ↑ Azərbaycan Respublikası Məscidlərinin Ensiklopediyası (PDF) (az.). Bakı: Beynəlxalq Əlhuda. 2001. səh. 168. ISBN 964-8121-59-1. 2021-07-23 tarixində arxivləşdirilib (PDF).
  3. ↑ 1 2 3 Azərbaycanın seçilmiş İslam abidələri (PDF) (az.). Bakı: Dini Qurumlarla İş Üzrə Dövlət Komitəsi. 2015. 128. 2024-09-19 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2024-09-19.
  4. ↑ Yunusov, Arif. Azərbaycanda İslam (PDF) (az.). Bakı: Zaman. 2004. səh. 140. ISBN 9952-8052-2-5. 2023-07-05 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2022-12-14.
  5. ↑ 1 2 Yunusov, Arif. Azərbaycanda İslam (PDF) (az.). Bakı: Zaman. 2004. səh. 141. ISBN 9952-8052-2-5. 2023-07-05 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2022-12-14.
  6. ↑ Ələsgərova, Nəsrin. "Ислам в Азербайджане: история и современность | Heinrich Böll Stiftung | Tbilisi - South Caucasus Region". ge.boell.org (rus). 2005-01-15. 2019-09-13 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2024-09-04.
  7. ↑ "Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin 2001-ci il 2 avqust Tarixli 132 nömrəli qərarı ilə təsdiq edilmişdir" (PDF) (az.). mct.gov.az. 2001-08-02. 2021-07-07 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2022-12-14.

Xarici keçidlər

Read other articles:

برينيكي الرابعة

برينيكي الرابعة Berinice IV (باليونانية: Βερενίκη)‏  Βερενίκη فترة الحكم مابين 55 ق.م.-58 ق.م. معلومات شخصية اسم الولادة (باليونانية: Irypatet Werethesut Berenice IV Epiphaneia)‏  الميلاد 77 ق.م.الإسكندرية الوفاة 55 ق.م.الإسكندرية مكان الدفن الإسكندرية مواطنة المملكة البطلمية  الزوج سلوقس الساب...

 

Kruckel

Kruckel Stadt Dortmund Koordinaten: 51° 27′ N, 7° 25′ O51.4557.4108333333333110Koordinaten: 51° 27′ 18″ N, 7° 24′ 39″ O Höhe: ca. 110 m ü. NHN Einwohner: 1327 (31. Dez. 2018) Eingemeindung: 1. August 1929 Postleitzahl: 44227 Vorwahl: 0231 Unterbezirk: 662 Verbliebene Gebäude der Zeche Vereinigte Wiendahlsbank Bahnhof Dortmund-Kruckel Kruckel ist ein südwestlicher Stadtteil von Dortmund im Stadt...

 

Metro de Minsk

Metro de Minsk Estación Uruchcha de la línea Moscú.LugarUbicación Bielorrusia BielorrusiaÁrea abastecida MinskDescripciónTipo MetroInauguración 01984-06-29 29 de junio de 1984Estaciones principales 33Rutas 3Depósitos 2Características técnicasLongitud red 40,8 km.Ancho de vía 1.520 mm.Electrificación Tercer riel - 1799 V.ExplotaciónN.º de líneas 3N.º de vagones 361Frecuencia 0:40-1:20 minutos (hora pico).Operador MinsktransMapa Mapa de la red.Notas http://ww...

Keuskupan Armenia

Artikel ini bukan mengenai Gereja Katolik Armenia. Keuskupan ArmeniaDioecesis ArmeniensisLokasiNegara KolombiaProvinsi gerejawiManizalesStatistikLuas1.928 km2 (744 sq mi)Populasi- Total- Katolik(per 2004)495.212408,422 (82.5%)InformasiRitusRitus LatinPendirian12 Desember 1952 (70 tahun lalu)KatedralCatedral la Inmaculada ConcepciónKepemimpinan kiniPausFransiskusUskupPablo Emiro Salas AntelizPetaSitus webwww.diocesisarmenia.org Keuskupan Armenia (bahasa...

 

中華人民共和国主席

出典は列挙するだけでなく、脚注などを用いてどの記述の情報源であるかを明記してください。記事の信頼性向上にご協力をお願いいたします。（2015年1月） この項目では、中華人民共和国の国家代表について説明しています。事実上の中華人民共和国の最高指導者については「中華人民共和国の最高指導者一覧」をご覧ください。 中華人民共和国主席 中华人民共和国...

 

الأشباه والنظائر على مذهب أبي حنيفة النعمان

الأشباه والنظائر على مذهب أبي حنيفة النعمان الاسم الأشباه والنظائر على مذهب أبي حنيفة النعمان المؤلف ابن نجيم الموضوع فقه حنفي، قواعد فقهية، شريعة إسلامية العقيدة أهل السنة والجماعة، ماتريدية الفقه حنفي البلد  مصر اللغة عربية حققه وضع حواشيه وخرّج أحاديثه: الشيخ زكريا...

Kanato de Ereván

Mapa del Kanato de Ereván. Los kanatos del Cáucaso en el siglo XIX (en kanato de Ereván está en la parte derecha (color lila) El Kanato (o janato) de Ereván (en persa: آرون) fue un principado turco bajo el dominio del Imperio persa entre 1747 y 1828. Su territorio comprendía aproximadamente la mayor parte de Armenia central, la mayor parte de la actual provincia turca de Iğdır y los rayones de Sharur y Sadarak de la actual provincia de Najicheván en Azerbaiyán. Como resulta...

 

Емірейтс (стадіон)

Емірейтс англ. Emirates Stadium Ешбертон Гроув[1] УЄФА Адреса Highbury House, 75 Drayton Park,Лондон, N5 1BU Англія[2]Координати 51°33′24″ пн. ш. 0°06′22″ зх. д. / 51.55667° пн. ш. 0.10611° зх. д. / 51.55667; -0.10611Координати: 51°33′24″ пн. ш. 0°06′22″ зх. д. / 51.55...

 

Iwájú

Upcoming animated series IwájúGenre Science fiction Drama Created byZiki NelsonHamid IbrahimToluwalakin OlowofoyekoWritten byZiki NelsonDirected byZiki NelsonCountry of origin United Kingdom United States Original languageEnglishProductionExecutive producer Jennifer Lee Producer Toluwalakin Olowofoyeko[a] Production companies Walt Disney Animation Studios Kugali Media Cinesite Original releaseNetworkDisney+ Iwájú (pronounced [ī.wá.d͡ʒú][1]) is an upcoming comp...

A Gutter Magdalene

A Gutter MagdaleneIklan surat kabarSutradara George Melford Produser Jesse L. Lasky Ditulis oleh Clinton Stagg SkenarioClinton StaggCeritaWillard MackPemeranFannie WardJack DeanCharles WestWilliam ElmerGertrude KellarRonald BradburySinematograferPercy Hilburn (Prancis)PerusahaanproduksiJesse L. Lasky Feature Play CompanyDistributorParamount PicturesTanggal rilis 4 Juni 1916 (1916-06-04) Durasi50 menitNegara Amerika Serikat Bahasa Inggris A Gutter Magdalene adalah sebuah film drama bisu A...

 

Campeonato Capixaba de Futebol Feminino de 2013

Campeonato Capixaba Feminino de 2013 Capixaba Feminino de 2013 Dados Participantes 4 Organização FES Período 24 de março – 25 de maio Gol(o)s 69 Partidas 13 Média 5,31 gol(o)s por partida Campeão Comercial Vice-campeão Projeto SELC ◄◄ Capixaba Feminino 2012 Capixaba Feminino 2014 ►► O Campeonato Capixaba Feminino de 2013 foi a quarta edição do campeonato de futebol feminino do Estado do Espírito Santo. A competição foi organizada pela Federação de Futebol do Estado do ...

 

Cultural sensitivity

Knowledge, awareness, and acceptance of other cultures Cultural Awareness Day at Maxwell Air Force Base in Montgomery, Alabama (2014) Cultural sensitivity, also referred to as cross-cultural sensitivity or cultural awareness, is the knowledge, awareness, and acceptance of other cultures and others' cultural identities. It is related to cultural competence (the skills needed for effective communication with people of other cultures, which includes cross-cultural competence), and is sometimes r...

Timoney Technology Limited of Ireland

This article needs additional citations for verification. Please help improve this article by adding citations to reliable sources. Unsourced material may be challenged and removed.Find sources: Timoney Technology Limited of Ireland – news · newspapers · books · scholar · JSTOR (January 2013) (Learn how and when to remove this template message) Timoney Technology Ltd.TypeLimited companyIndustryAutomotive industry, arms industryFounded1967FoundersSéamu...

 

Hide and Seek (2018 film)

2018 Swiss film directed by Christoph Schaub Hide and SeekFilm posterRomanshAmur senza fin Directed byChristoph SchaubWritten bySabine PochhammerProduced byReto Schaerli Lukas HobiStarringRebecca IndermaurBruno CathomasTonia Maria ZindelMurali PerumalCinematographyPierre MennelEdited byGion-Reto KilliasMusic byBalz BachmannDistributed byCinema Management GroupRelease date 23 September 2018 (2018-09-23) CountrySwitzerlandLanguageRomansh Hide and Seek (Romansh: Amur senza fin, li...

 

J (язык программирования)

У этого термина существуют и другие значения, см. J (значения). J Семантика функциональный Класс языка язык программирования, язык функционального программирования, динамический язык программирования, function-level language[d], векторный язык программирования[d], tacit programmi...

Schxxl Out

2017 EP by PristinSchxxl OutDigital and physical cover for the In versionEP by PristinReleasedAugust 23, 2017 (2017-08-23)Recorded2017GenreK-popdance-popLength15:17LabelPledisLOENPristin chronology Hi! Pristin(2017) Schxxl Out(2017) Alternative coverPhysical cover for the Out version Singles from Schxxl Out We LikeReleased: August 23, 2017 Schxxl Out (stylized as SCHXXL OUT) is the second and final extended play by South Korean girl group Pristin. It was released on Aug...

 

1872 Stafford Ministry

Former government of New Zealand The Third Stafford Ministry was the tenth responsible government to be formed in New Zealand, and lasted for a month. Background Due largely to the mismanagement of Julius Vogel's Great Public Works policy, which critics suggested had not been thought through in detail and had involved spending which had not been approved by the House,[1] the Fox ministry was ended by a confidence motion proposed by two-time former Premier Edward Stafford.[2] T...

 

Kukis

Artikel ini bukan mengenai Kuki. KukisKukis keping cokelatNama lainBiskuitSajianMakanan ringan, makanan penutupTempat asalPersia, abad ke-7 M[1]Suhu penyajianSering kali pada suhu kamar, meskipun dapat pula disajikan ketika masih hangat dari oven Cookbook: Kukis  Media: Kukis Kukis adalah makanan yang dipanggang atau dimasak yang biasanya kecil, datar, dan manis. Kukis biasanya terdiri dari tepung, gula, dan beberapa jenis minyak atau lemak. Kukis juga dapat dicampur dengan b...

1985 IAAF World Cross Country Championships – Senior men's race

International athletics championship eventSenior men's race at the 1985 IAAF World Cross Country ChampionshipsOrganisersIAAFEdition13thDateMarch 24Host cityLisbon, Portugal VenueSports Complex of JamorEvents1Distances12.19 km – Senior menParticipation298 athletes from 47 nations← 1984 East Rutherford 1986 Colombier → The Senior men's race at the 1985 IAAF World Cross Country Championships was held in Lisbon, Portugal, at the Sports Complex of Jamor on March 24, 1985. A report on...

 

Tyresö HF

Swedish handball club Tyresö HFFull nameTyresö HandbollsföreningShort nameTyresö HFFounded1970ArenaTyresöhallen, TyresöCapacity800LeagueAllsvenskan2011–124thClub colours    Home Away Website Official site Tyresö HF is a Swedish women's handball club from Tyresö established in 1990, currently competing in the second-tier Allsvenskan. In 1986 it reached the IHF Cup's semifinals,[1] and between 1987 and 1989 it won three national championships in a row....

 

Strategi Solo vs Squad di Free Fire: Cara Menang Mudah!