Başqırd üsyanları (VII-VIII əsrlər)

Başqırd üsyanları
Tarix XVII—XVIII
Yeri Başqırdıstan, Kazan xanlığı
Başqırd qadın və başqırd döyüşçüsü

Başqırd üsyanları — XVII–XVIII əsrlərdə baş verən silsilə üsyanlar.

VII əsr üsyanları

1662–64-cü illər üsyanı çar hökumətinin başqırd feodallarının kalmıklar üzərinə basqınlarını qadağan etməsi və tutduqları əsirləri qaytarmaq tələbi ilə əlaqədar başlanmışdı. Üsyan bütün Başqırdıstanı və bəzi qonşu qəzaları bürümüşdü. Qiyam əsasən şərqdə İset, Miass çaylarının orta axarlarını, qərbdən Kama çayının orta axarlarını, cənubda isə Yaik çayından şimalala Çusovaya çayına qədər yayılmışdır. 1664-cü ildə çar hökuməti üsyanı yatırdı, lakin bəzi güzəştlərə də getdi. 1681– 83-cü illər üsyanı başqırdların çar hökuməti tərəfindən zorla xristianlaşdırılacağı haqqında xəbərin yayılması ilə əlaqədar başlanmışdı. Lakin üsyana kazak zadəganı (starşina) Seyid Sadiir başçılıq edirdi. 1682-ci ildə üsyan bütün Başqırdıstanı bürüdü. Geniş başqırd kütlələrinin hərəkatdan məyus qalması, həmçinin çar hökumətinin xristianlaşdırma haqqında heç bir sərəncam verməyəcəyini bildirməsi mübarizənin dayandırılmasında həlledici rol oynadı.

VIII əsr üsyanları

1705 – 11-ci illər üsyanına səbəb 1704-cü ildə yeni vergilərin qoyulması və hökumətin rus ordusu üçün başqırdlardan at tələb etməsi idi. Hökumət kalmık dəstələrindən istifadə edərək üsyanı yatırdı, lakin yenə bəzi güzəştlərə getməli oldu. 1735 – 40-cı illər üsyanına səbəb çar hökumətinin qalalar və mədən zavodları inşa etmək yolu ilə başqırd torpaqlarını zəbt etməsi idi. Bu üsyan da yatırıldı və hökumət başqırd icmalarının daxili həyatını çar idarə orqanlarının nəzarəti altına salan inzibati islahatlar apardı.[1]

1755 – 56-cı illər üsyanının səbəbi rus zülmünün güclənməsi, çar hökumətinin əhalini zorla xristianlaşdırmaq və torpaqlarını müsadirə etmək siyasəti idi. Üsyanın hazırlanmasında molla Abdulla Əliyevin (Batırşa) cihada çağıran müraciətnaməsinin böyük rolu olmuşdur. Yerli feodalların üsyana qoşulmaması və çar hökumətinin yeritdiyi üsyançıları parçalamaq siyasətinin (könüllü təslim olanları bağışlamaq, tatarları, qazaxları, baş qırdları və digər xalqları bir-birinin üzərinə qaldırmaq) üsyanın yatırılmasında mühüm rolu oldu.[2]

Həmçinin bax

Mənbə

  • Azərbaycan Milli Ensiklopediyası (25 cilddə). Bakı: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi. ISBN 978-9952-441-00-0.
  • Акманов И. Г. Башкирские восстания 17–18 вв. // Башкирская энциклопедия / гл. ред. М. А. Ильгамов. — Уфа : ГАУН "Башкирская энциклопедия", 2015–2020. — ISBN 978-5-88185-306-8.

İstinadlar

  1. ↑ Витевский В. Н. И. И. Неплюев и Оренбургский край в прежнем его составе до 1758 г. Казань, 1897. Т. 1. с.146.
  2. ↑ Акманов И. Г. Восстание 1755–56 гг. // Башкирская энциклопедия / гл. ред. М. А. Ильгамов. — Уфа : ГАУН "Башкирская энциклопедия", 2015–2020. — ISBN 978-5-88185-306-8.

Read other articles:

عزلة بني يوس (حجة)

عزلة بني يوس  - عزلة -  تقسيم إداري البلد  اليمن[1] المحافظة محافظة حجة المديرية مديرية أفلح اليمن خصائص جغرافية إحداثيات 15°59′39″N 43°23′48″E / 15.99415°N 43.39654°E / 15.99415; 43.39654  الارتفاع 517 متر  السكان التعداد السكاني 2004 السكان 7٬608   • الذكور 3٬918  

 

Trebra

Der Titel dieses Artikels ist mehrdeutig. Weitere Bedeutungen sind unter Trebra (Begriffsklärung) aufgeführt. Wappen Deutschlandkarte 51.28444444444410.979166666667260Koordinaten: 51° 17′ N, 10° 59′ O Basisdaten Bundesland: Thüringen Landkreis: Kyffhäuserkreis Verwaltungs­gemeinschaft: Greußen Höhe: 260 m ü. NHN Fläche: 7,94 km2 Einwohner: 292 (31. Dez. 2022)[1] Bevölkerungsdichte: 37 Einwohner je km2 Postleitza...

 

フリードリヒ4世 (ブラウンシュヴァイク＝リューネブルク公)

フリードリヒ4世Friedrich IV. ブラウンシュヴァイク＝リューネブルク公 フリードリヒ4世（1640年）在位 1636年 - 1648年出生 (1574-08-28) 1574年8月28日死去 (1648-12-10) 1648年12月10日（74歳没）家名 ブラウンシュヴァイク＝リューネブルク家父親 リューネブルク侯ヴィルヘルム母親 ドロテア・ア・ダンマークテンプレートを表示 フリードリヒ4世（Friedrich IV., 1574年8月28日 - 1648年12月10...

Marquesado de la Fuensanta de Palma

Marquesado de la Fuensanta de Palma Armas: escudo partido al través: parte superior, águila de plata, coronada y puesta de frente con las alas extendidas. Parte inferior partido en aspa: los cuarteles de arriba y abajo azules, en cada costado una estrella encarnada en campo de plata.[1]​Primer titular Jaime Conrado y Berardcaballero de SantiagoConcesión Isabel II de España8 de noviembre de 1864Linajes ConradoActual titular Ricardo Conrado y Krahe[editar datos en Wikidata] ...

 

Aigis

Aleksander memakai Aigis, mosaik dari abad pertama SM, Museum Arkeologi Nasional Naples. Aigis (/[invalid input: 'icon']ˈiːdʒ[invalid input: 'ɨ']s/) adalah jubah atau mantel yang dipakai pada masa kuno untuk menunjukkan perlindungan yang diberikan oleh otoritas keagamaan yang tinggi atau oleh pemegang perisai perlindungan yang mencirikan hal yang sama, misalnya pakaian yang mengandung perisai. Kadang-kadang pakaian dan perisainya disatukan, dengan versi perisai yang lebih kecil muncul pad...

 

Kaledonia Baru

Kaledonia BaruNouvelle-Calédonie (Prancis) Bendera Lambang Semboyan: Terre de parole, terre de partage(Prancis: Tanah untuk berbicara, tanah untuk berbagi)[1]Lagu kebangsaan: Soyons unis, devenons frères [1]Ibu kota(dan kota terbesar)Nouméa22°16′S 166°28′E / 22.267°S 166.467°E / -22.267; 166.467Bahasa resmiPrancisPemerintahanJajahan sui generis• Presiden Prancis Emmanuel Macron• Presiden Pemerintah Kaledonia Baru ...

Patricio Manns

Patricio Manns Manns en la FILSA 2017Información personalNombre de nacimiento Iván Patricio Eugenio Manns de Folliot Nacimiento 3 de agosto de 1937Nacimiento, ChileFallecimiento 25 de septiembre de 2021 (84 años)Concón, ChileCausa de muerte Descompensación cardíacaSepultura Parque del RecuerdoResidencia Concón Nacionalidad ChilenaLengua materna Español FamiliaCónyuge Alejandra Lastra (matr. 1983; fall. 2020)[2]​EducaciónEducado en Liceo Bicentenario de Ex...

 

Chris Pappas

Chris Pappas Christopher Charles Pappas (lahir 4 Juni 1980) adalah seorang politikus dan pengusaha Amerika Serikat yang menjabat sebagai anggota DPR sejak tahun 2019.[1] Ia sebelumnya menjabat pada Dewan Eksekutif New Hampshire dari 2013 sampai 2019.[2][3] Referensi ^ http://www.unionleader.com/news/local/pappas-takes-historic-st-cd-race/article_2341aced-ae79-5f34-a75f-fb2fad100705.html ^ District 4 | Councilor Chris C. Pappas. State of New Hampshire | Executive Counci...

 

Tulip Siddiq

Tulip SiddiqShadow Minister for Early YearsPetahanaMulai menjabat 7 Januari 2020PemimpinJeremy CorbynSir Keir StarmerPendahuluTracy BrabinMasa jabatan9 Oktober 2016 – 26 Januari 2017PemimpinJeremy CorbynPendahuluLowongPenggantiTracy BrabinAnggota Parlemenuntuk Hampstead dan KilburnPetahanaMulai menjabat 7 Mei 2015PendahuluGlenda JacksonMayoritas14,188 (24.7%)Camden London Borough Councilloruntuk Regent's ParkMasa jabatan6 Mei 2010 – 22 Mei 2014PendahuluTheodore B...

Lucia M. Gonzalez

American writer Lucia M GonzalezBornLucia Martinez (1957-12-13) 13 December 1957 (age 65)Caimito, Cuba, Cuba1OccupationAuthor, Librarian, Storyteller, Puppeteer.GenreStorytelling, Folklore, Fun, Historical Fiction, Latino Children's LiteratureWebsiteluciagonzalezbooks.com Lucia M. Gonzalez is a children's author and librarian. In 2020 she was elected as president of the Association for Library Service to Children of the American Library Association. She was president of REFORMA in 2010-2...

 

Sparks Street

Pedestrian mall in Ottawa, Ontario, Canada Large sidewalks in Sparks Street Sparks Street at Bank Street Sparks Street (French: Rue Sparks) is a pedestrian mall in Ottawa, Ontario, Canada. It was a main street in Ottawa that was converted into an outdoor pedestrian street in 1967, making it the earliest such street or mall in Canada.[1] Sparks runs from Elgin Street in the east to Bronson Avenue. The Sparks Street Mall, that contains a number of outdoor restaurants and also a number o...

 

John William McIntosh

Canadian politician John William McIntoshMember of the Legislative Assembly of British ColumbiaIn office1916–1920ConstituencyVancouver City Personal detailsBorn(1870-08-19)August 19, 1870Guelph, OntarioDiedAugust 12, 1939(1939-08-12) (aged 68)Burnaby, British ColumbiaPolitical partyLiberalSpouse Helena Keith ​(m. 1902)​Children1EducationUniversity of TorontoOccupationPhysician, politician John William McIntosh (August 19, 1870 – August 12, 1939[1]...

2014 FIBA World Championship for Women

2014 edition of the women's FIBA Basketball World Cup 2014 FIBA World Championship for Women2014 FIBA Dünya Kadınlar ŞampiyonasıTournament detailsHost countryTurkeyCityAnkara IstanbulDates27 September – 5 OctoberTeams16Venue(s)3 (in 2 host cities)Final positionsChampions United States (9th title)Runners-up SpainThird place AustraliaFourth place TurkeyTournament statisticsMVP Maya Moore[1]Top scorer Sancho Lyttle (18.2 points per game)← 2010 2018 &#...

 

Dooly the Little Dinosaur

1987 South Korean animated series This article has multiple issues. Please help improve it or discuss these issues on the talk page. (Learn how and when to remove these template messages) This article's lead section may be too short to adequately summarize the key points. Please consider expanding the lead to provide an accessible overview of all important aspects of the article. (July 2012) You can help expand this article with text translated from the corresponding article in Korean. (...

 

Uryadovy Kuryer

Ukrainian state-owned newspaper This article needs additional citations for verification. Please help improve this article by adding citations to reliable sources. Unsourced material may be challenged and removed.Find sources: Uryadovy Kuryer – news · newspapers · books · scholar · JSTOR (June 2022) (Learn how and when to remove this template message)Uryadovy KuryerTypeDaily newspaperEditorSergii BragaFounded1990; 33 years ago (1990)L...

Pulau sungai

Sebuah pulau sungai kecil di Sihoť, Bratislava, Slovakia Pulau sungai adalah sebuah tanah menonjol apapun yang dikelilingi oleh air sungai. Sebenarnya, istilah tersebut ditujukan kepada pesisir antara arus musiman dan tak meliputi pulau semi-pesisir seperti delta. Pulau tersebut timbul akibat perubahan arus sungai seperti interaksi dengan anak sungai atau peristiwa fluvial yang terjadi berlawanan arah dengan deposisi dan/atau erosi seperti membentuk potongan dan meander alami. Terbesar dan t...

 

Albert Village

Human settlement in EnglandAlbert VillageMansfield Brothers, Albert VillageAlbert VillageLocation within LeicestershireOS grid referenceSK303182Civil parishAshby WouldsDistrictNorth West LeicestershireShire countyLeicestershireRegionEast MidlandsCountryEnglandSovereign stateUnited KingdomPost townSWADLINCOTEPostcode districtDE11Dialling code01283PoliceLeicestershireFireLeicestershireAmbulanceEast Midlands UK ParliamentNorth West Leicestershire List of places...

 

Susan Denham

Irish judge Susan Denham, SC11th Chief Justice of IrelandIn office25 July 2011 – 28 July 2017Nominated byGovernment of IrelandAppointed byMary McAleesePreceded byJohn L. MurraySucceeded byFrank ClarkeJudge of the Supreme CourtIn office1 May 1992 – 28 July 2017Nominated byGovernment of IrelandAppointed byMary RobinsonJudge of the High CourtIn office11 July 1991 – 1 May 1992Nominated byGovernment of IrelandAppointed byMary Robinson Personal detailsBornSusan ...

The Bishops Avenue

Street in London, England This article may require cleanup to meet Wikipedia's quality standards. The specific problem is: needs organising. Please help improve this article if you can. (July 2017) (Learn how and when to remove this template message) The Bishops AvenueHouses on The Bishops AvenueLocation within LondonNamesakeArthur Winnington-Ingram, Bishop of London from 1901 to 1939LocationLondon, United KingdomNearest tube stationEast FinchleyCoordinates51°34′41″N 0°10′14″W࿯...

 

Legislative districts of Surigao del Norte

Politics of the Philippines Government Constitution of the Philippines Charter Change Laws Legal codes Taxation Executive President of the Philippines Bongbong Marcos (PFP) Vice President of the Philippines Sara Duterte (HNP) Cabinet (lists) Executive departments Local government Legislature Congress of the Philippines 19th Congress Senate President Migz Zubiri (Independent) House of Representatives Speaker Martin Romualdez (Lakas) Districts Party-list representation Bangsamoro Parliament Pro...

 

Strategi Solo vs Squad di Free Fire: Cara Menang Mudah!