Bakı Dəniz Aviasiya Zabitləri Məktəbi — "dəniz pilotu" ixtisasına malik zabitlər hazırlamaq üçün nəzərdə tutulmuş və dəniz zabitlərinin ixtisaslaşdırılmış hazırlığı sisteminə aid olan Rusiya imperiyasının ikinci təhsil müəssisəsi.
O, 1915-ci ildə ilk dəfə Petroqradda bir neçə ay əvvəl açılmış Dəniz Aviasiya Zabitləri Məktəbinin filialı kimi fəaliyyətə başlamışdır. 1917-ci ildə isə müstəqil olmuşdur.
Tarixi
1915-ci ilin yayında Petroqradda Dəniz Aviasiya Zabitləri Məktəbinin təşkili ilə bağlı bütün qərarlar qəbul edildikdə, Fin körfəzinin sularının il ərzində beş aydan çox donulu qalması nəzərə alınmamışdı. Bu problem ilə bağlı narahatlıqların ilk dəfə 1915-ci il sentyabrın 16-da səsləndirildiyi sənədləşdirilib. Həmin gün admiral Aleksandr Rusin məktəbin tabe olduğu Donanmanın Gücləndirilməsi üzrə Xüsusi Komitənin Hava Donanması İdarəsinə 14048/3987 saylı məktub göndərir.[1] Məktubda Rusiyanın donmayan limanlarından birində qış üçün məktəb filialı açılmağı və bunun üçün Bakının uyğun olacağını bildirən xahiş var idi.
Xəzər dənizinin qış aylarında donmaması ilə yanaşı, orada məktəbin filialını təşkil etmək üçün Bakı şəhərinin seçilməsi XX əsrin əvvəllərində inkişaf etmiş liman infrastrukturunun olması, Rusiya imperiyasında ən böyük yük dövriyyəsini təmin edə bilməsi, eləcə də hərbi əməliyyatlar cəbhəsindən uzaqlığı ilə əlaqədar idi. Sonuncu vəziyyət, tezliklə məlum oldu ki, yalnız müvəqqəti idi.
Donanmanın Gücləndirilməsi üzrə Xüsusi Komitəyə rəhbərlik edən Böyük Hersoq Aleksandr Mixayloviçin razılığı dərhal gəldi. Sentyabrın 18-də o, istefada olan kapitan 1-ci dərəcəli Andrey Yanoviçin rəhbərliyi altında qış mövsümü üçün Bakıda Petroqrad məktəbinin filialının açılması, bu barədə Bakı hərbi limanının rəhbərliyinə məlumat verilməsi və 1-ci dərəcəli kapitan Yanoviçə hərtərəfli köməklik göstərilməsi barədə sərəncam imzaladı.
Əslində, bir il əvvəl Yanoviç 1910-cu ilin aprelində aldığı əl zədəsi səbəbindən təqaüdə çıxmışdı. Buna baxmayaraq, o, dərhal məktəbin filialına rəhbərlik etməyə razılıq verdi və 1915-ci il oktyabrın 1-də Bakıya gəldi. Cəmi ay yarım sonra, 1915-ci il noyabrın 12-də Hərbi Dəniz Qüvvələri İdarəsinin əmri ilə xidmətə qaytarıldı. Filialın təşkilində ən fəal şəxslər Bakı hərbi limanının komandiri kontr-admiral Yevgeniy Klupfel, Bakı meri Pyotr Martınov,[2] ticarət limanının rəisi, ehtiyatda olan 1-ci dərəcəli kapitan Aleksey Danilov,[3] Luka Bıç[4] və Məmmədhəsən Hacınski idi.
İstinadlar
