Arqument ― yönəldilmə və nəticəçıxarmadan ibarət bir sıra təsdiq cümlələr (mühakimələr).
Məişət dilində arqument (sübut) — məntiq mühakiməsi, hansı ki ya ayrıca, ya da digərləri ilə birlikdə müəyyən bir ifadənin (tezisin) həqiqiliyini sübut etmək məqsədilə istifadə olunur. Bir tezisin doğru hesab edilməsi üçün, düzgün məntiqi hökmlərin köməyi ilə tezisi sübut etmək üçün kifayət edən bütün arqumentlər özündə həqiqi məlumatları ehtiva etməlidir.
Arqument dedikdə, adətən müəyyən bir mövzu üzrə fikir irəli sürmək və ya hansısa mövqeyi dəstəkləmək üçün gətirilən məntiqi sübut və ya izah nəzərdə tutulur. Arqumentin əsas məqsədi qarşı tərəfi müəyyən bir baxış bucağının düzgünlüyünə inandırmaq və ya müzakirədə güclü mövqe nümayiş etdirməkdir.
- Arqumentin tərkib hissələri
1. Tezis: Müdafiə edilən əsas fikir və ya iddia. Məsələn, “Təhsil cəmiyyətin inkişafı üçün ən vacib amildir.”
2. Dəlil: Tezisi dəstəkləmək üçün gətirilən faktlar, nümunələr və ya məntiqli sübutlar. Məsələn, təhsil almış insanların işsizlik səviyyəsinin aşağı olması ilə bağlı statistikalar.
3. İzah: Dəlilin tezislə necə əlaqəli olduğunu izah edən şərh.
4. Nəticə: Arqumentin yekunlaşdırıldığı hissə. Burada irəli sürülən fikir qətiyyətlə təsdiqlənir.
- Güclü arqument qurmaq üçün ipucları
• Faktlara əsaslanma: İddianı dəstəkləmək üçün obyektiv sübutlar istifadə edilir.
• Məntiqli olma: Fikirlər arasında əlaqə düzgün qurulmalıdır.
• Duyğulara təsir: Bəzi mövzular üçün emosional təsir arqumentini daha güclü edə bilər.
• Qarşı arqumentləri nəzərə alma: Mübahisədə əks tərəfin arqumentlərini analiz edib onlara cavab vermə mövqeyi gücləndirə bilir.
Arqumentlər müzakirə, debat və ya inandırma məqsədli mətnlərdə geniş istifadə olunur.
