Ada Yonat

Ada Yonat
ivr.עדה יונת‏‎
Doğum tarixi 22 iyun 1939(1939-06-22)[1][2][…] (85 yaş)
Doğum yeri
Təhsili
Fəaliyyəti molekulyar bioloq, kimyaçı, universitet müəllimi[d], crystallographer, biokimyaçı, alim, tədqiqatçı
Üzvlüyü
Vikianbarın loqosu Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Ada Yonat (əsli Lifşits)[6], İvr. עדה יונת; 22 iyun 1939-cu ildə Yerusəlimdə doğulmuşdur) — israil alimi, kristalloqraf, kimya üzrə 2009-cu ildə "ribosomun quruluşu və funksiyalarının tədqiqatları" üzrə Nobel mükafatı laureatı (Venkatraman Ramakrişan və Tomas Steys ilə birlikdə)[7]. O, Veizmann Elm İnstitutunda Biomolekulyar Strukturlar və Mexanizmlər Mərkəzinin hazırkı direktorudur. London Kral Cəmiyyətinin xarici üzvü (2020). Ada Yonat Nobel mükafatı alan ilk israilli qadındır<refLappin, Yaakov. "Nobel Prize Winner 'Happy, Shocked' ", Jerusalem Post (7 октября 2009).></ref>.

Bioqrafiya

Gələcəyin alimi Yerusəlimdə Lodzidə (Polşa) yeni repatriantlardan olan yoxsul tərəvəzçi ailəsində anadan olub[8]. Valideynləri Hillel və Ester Livşits 1933-cü ildə Yerusəlimdə məskunlaşdılar və atası əslən ravvin ailəsindən olmasına və özü də ravvin olmasına baxmayaraq, səhhətinin pis olması onun işə düzəlməsinə mane oldu.[9] Atasının bir ərzaq mağazası var idi, lakin buna baxmayaraq, Adanın ailəsi çətinliklə dolanırdı. Onlar bir neçə başqa ailə ilə dar otaqlarda yaşayırdılar. Ada xatırlayır ki, onun məşğul ola biləcəyi yeganə şey kitablar idi.[10] Yoxsulluğuna baxmayaraq, valideynləri qızına yüksək səviyyədə təhsil vermək üçün Adanı prestijli bölgədəki bir məktəbə (Beit HaKerem) göndərdilər. Atasının vaxtından əvvəl ölümündən sonra 1949-cu ildə Ada hələ uşaq ikən anası və iki yaşlı bacısı Nuritlə birlikdə Təl-Əvivə köçdü. Orta məktəbə Ada Yonat Tixon Hadaşda getdi. Anası təhsil haqqını ödəyə bilmədiyi üçün əvəzində tələbələrə riyaziyyat dərsi deyirdi.[11] Uşaqlıqda Ada Yonatın idealı Mari Küri idi.[12] Bununla belə, yetkinlik dövründə Ada Kürinin artıq onun üçün "ideal modeli" olmadığını vurğuladı.[13] Məktəbdən sonra Ada ali təhsil almaq, kollecdə oxumaq üçün Yerusəlimə qayıtdı. O, 1962-ci ildə bakalavr, 1964-cü ildə isə Qüds İvrit Universitetində magistr dərəcəsi alıb. 1968-ci ildə Rehovotdakı Veizmann İnstitutunda rentgen şüalarının difraksiya tədqiqatları üzrə doktorluq dərəcəsi almışdır.[14] 1969–1970-ci illərdə ABŞ-da, o cümlədən Massaçusets Texnologiya İnstitutunda çalışmışdır[14]. 1988-ci ildən Veizmann İnstitutunun Struktur biologiya kafedrasında dərs deyir[14]. Ribosom tədqiqatı sahəsində qabaqcıllardan biri idi. O, həmçinin aşağı temperaturlu zülal kristalloqrafiyası texnikasını tətbiq edən ilk şəxs olub. Onun antibiotiklərin ribosoma təsiri və antibiotiklərə qarşı müqavimət mexanizmləri ilə bağlı tədqiqatları dərman müalicəsinin klinik effektivliyinin öyrənilməsi prosesində mühüm addım olmuşdur. NASA ilə əməkdaşlıq edirdi[15]. Hazırda o, Elen və Milton Kimmelman adına Rehovotdakı Veizmann İnstitutunda Biomolekulyar Struktur Mərkəzinin rəhbəridir.[15]. Adanın Hagit Yonat adlı bir qızı və Noa adlı nəvəsi var. Hagit ixtisasca həkimdir və Şiba Tibb Mərkəzində həkim işləyir.[16]

Elmi fəaliyyəti

Yonat Karnegi Mellon Universitetində (1969) və Massaçuset Texniki Universitetdə (1970) doktorluq vəzifələrini qəbul etdi. Massaçuset Texniki Universitetdə doktoranturadan sonrakı tədqiqatçı kimi o, bir müddət Harvard Universitetində kimya üzrə Nobel mükafatı laureatı, Villiam N. Lipscomb-un laboratoriyasında bir müddət keçirdi. Ada laboratoriyada böyük bioloji strukturların kimyasına dair araşdırmalardan böyük ilham alırdı.[17] 1970-ci ildə o, İsraildə təxminən 10 il ərzində yeganə olan Zülal Kristalloqrafiyası Laboratoriyasını qurdu. Sonra 1979–1984-cü illərdə Berlindəki Maks Plank adına Molekulyar Genetika İnstitutunda Heinz-Günther Vittmann ilə bir qrupa rəhbərlik etdi. Yonat 1977 və 1978-ci illərdə Çikaqoda Kaliforniya Universitetinin keçmiş Biokimya və Nəzəri Biologiya kafedrasının professoru kimi dəvət aldı.[18] 1986–2004-cü illərdə Hamburqdakı DESY-də Maks Plank İnstitutunda tədqiqat şöbəsinin müdiri idi və paralel olaraq Veizmann Elm İnstitutunda tədqiqat fəaliyyəti ilə məşğul olurdu. Yonat ribosomal kristalloqrafiyadan istifadə edərək zülal biosintezinin əsasını təşkil edən mexanizmləri araşdırmağa davam edir. Bu tədqiqatlara Yonat tərəfindən 20 ildən çox əvvəl başlamışdır.[19] Ribosomlar RNT-ni zülala çevirir və insan hüceyrələri kimi eukariotlarla müqayisədə mikroblarda bir qədər fərqli quruluşa malik olduqları üçün tez-tez antibiotiklər tərəfindən hədəfə alınırlar. 2000–2001-ci illərdə Ada Yonat hər iki ribosomal alt bölmənin tam yüksək rezolyusiyaya malik strukturlarını müəyyən etdi və asimmetrik ribosomda polipeptidlərin polimerləşmə prosesinə nəzarət edən və sütunu təmin edən universal simmetrik bölgəni kəşf etdi. Beləliklə, o, göstərdi ki, ribosom öz substratlarını peptid bağlarının formalaşması və substrat vasitəsilə kataliz üçün uyğun olan stereokimyada təşkil edən bir ribozimdir. 1993-cü ildə o, zülal nüvələşməsi prosesini, yəni ribosomal tuneli vizuallaşdırdı və bu yaxınlarda onun uzanma dayanmasında, qapılarda, hüceyrədaxili tənzimlənməsində və yaranan zəncirin yaranan boşluğa köçürülməsində iştirakını təmin edən mobil elementləri müəyyən etdi. Bundan əlavə, Yonat iyirmidən çox müxtəlif ribosom hədəfləyən antibiotiklərin təsir üsullarını izah etdi, dərmanlara qarşı müqavimət və sinergiya mexanizmlərini işıqlandırdı, antibiotik seçiciliyinin struktur əsaslarını deşifrə etdi və onun klinik faydalılıq və terapevtik effektivlikdə necə əsas rol oynadığını göstərdi., bununla da dərmanların kəşfinə imkan yaradır. Ribosomal kristalloqrafiyanı mümkün etmək üçün Yonat yeni bir texnika, kriobio-kristaloqrafiya təqdim etdi. Kristallar demək olar ki, dərhal məhv edildiyi üçün o və bir qrup alim kristalları −185 °C-ə qədər soyudaraq bu problemi həll etdi. Kriobio-kristaloqrafiya struktur biologiyada adi hala çevrildi və əvvəllər vaxt aparan hesab edilən mürəkkəb layihələrin həyata keçirilməsinə imkan verdi.[20] Hal hazırda Ada Yonat Veizman Elm İnstitutunun professorudur.

Fərqlənmələri

Ada Yonat ABŞ Elmlər Akademiyasının, Amerika İncəsənət və Elmlər Akademiyasının, İsrail Elmlər və Humanitar Elmlər Akademiyasının, Avropa Elmlər və İncəsənət Akademiyasının və Avropa Molekulyar Biologiya Təşkilatının üzvüdür. 18 oktyabr 2014-cü il. Papa Fransisk professor Yonatı Papa Elmlər Akademiyasının üzvü təyin etdi.[21]

  • 2002 — Ribosomlar üzərində tədqiqatlara görə Kimya üzrə İsrail Dövlət Mükafatı.[22]
  • 2002 — F. A. Katonn medalı
  • 2002 — Harvey Mükafatı, "ribosomun qabaqcıl kristalloqrafik tədqiqatlarına, xüsusən də ribosomun quruluşuna və funksiyasına, canlı hüceyrələrin sintetik zülal mexanizminə işıq salan və yeni antibiotiklərin rasional dizaynına səbəb olan struktur biologiyada kəşflərə görə. "[23]
  • 2004 Massrie Mükafatı
  • 2004 — Paul Carrera Qızıl Medalı
  • 2005 — Louise Gross Horvitz mükafatı
  • 2006 — Rotşild Mükafatı
  • 2006 — Kimya üzrə Wolf Mükafatı (Corc Feher [en] ilə birlikdə) "ribosom işi mexanizmi sahəsində orijinal struktur kəşflərinə görə"[15]
  • 2006 — EMET Mükafatı
  • 2007 — L'Oréal — Avropadan YUNESKO-nun "Elmdə Qadınlar üçün" Mükafatı, "zülal sintezinin strukturunu və onun antibiotiklərlə boğulmasını öyrənmək üçün".[24]
  • 2007 — Paul Ehrlich və Ludwig Darmstadter Mükafatı
  • 2008 — Albert Eynşteyn Mükafatı
  • 2009 — Kimya üzrə Nobel Mükafatı
  • 2010 — Wilhelm Exner medalı
  • Marie Curie Medalı[az] (2011)
  • Erna Hamburger Mükafatı[en] (2011)
  • Oersted Mühazirəsi (2014)[25]
  • Onun mükafatları arasında "Qazaxıstan Respublikasının müstəqilliyinin 20 illiyi" yubiley medalı da var (2012)[26].

İstinadlar

  1. Ada E. Yonath // FemBio database (alm.).
  2. Ada E. Yonath // Brockhauz Ensiklopediyası (alm.).
  3. 1 2 www.nasonline.org (ing.).
  4. 1 2 https://royalsociety.org/news/2020/04/outstanding-scientists-elected-as-fellows-and-foreign-members-of-the-royal-society/.
  5. http://www.nytimes.com/2009/10/08/science/08nobel.html.
  6. נכ"ל המדינה (стр. 4) Архивировано 25 апреля 2012 года.
  7. The Nobel Prize in Chemistry 2009 (англ.). Дата обращения: 7 октября 2009. Архивировано 8 апреля 2012 года.
  8. The Jerusalem Post (недоступная ссылка) Захар Гельман. «Голубка науки» из Реховота. Эхо планеты (29 октября 2009). Дата обращения: 5 октября 2011. Архивировано из оригинала 29 июля 2012 года.
  9. István Hargittai, Magdolna Hargittai “Candid science 6”: Interview with Ada Yonath (p. 390) Архивная копия от 23 апреля 2015 на Wayback Machine: в данном издании девичья фамилия Ады Йонат с её слов записана как Лившиц.
  10. Talk given at Moriah College, Sydney, 18 February 2010 as noted by a student present from James Ruse Agricultural High School
  11. Siegel-Itzkovich, Judy. Former 'village fool' takes the prize, Jerusalem Post (17 января 2012). Архивировано 17 января 2012 года. Дата обращения: 18 сентября 2021.
  12. ISRAEL21c, Uncovering Israel (5 октября 2011). Архивировано 24 июня 2016 года. Дата обращения: 18 сентября 2021.
  13. Talk given at Moriah College, 18 February 2010
  14. 1 2 3 Петров, Пётр. Нобелевская премия по химии — 2009, Элементы.ру (14 октября 2009). Архивировано 14 апреля 2010 года. Дата обращения: 14 октября 2009.
  15. 1 2 3 Дом ученых и специалистов Реховота: Поздравляем Аду Йонат, которая работает в Реховоте в институте Вайцмана, с присуждением Нобелевской премии по химии Архивная копия от 31 марта 2009 на Wayback Machine
  16. Ilani, Ofri. Israel's Prof. Ada Yonath wins Nobel Prize for Chemistry, Israel News (3 декабря 2009).
  17. Yarnell, A. Lipscomb Feted in Honor of his 90th Birthday // Wayback Machine. — 2014. — 14 июль. — С. 35.
  18. New chemistry Nobelist was UChicago visiting prof, conducted research at Argonne, The University of Chicago (8 октября 2009). Архивировано 10 июня 2010 года. Дата обращения: 18 сентября 2021.
  19. Speed Read. [nobelprize.org The Nobel Prize in Chemistry 2009].
  20. Hope, H.; Frolow, F.; von Böhlen, K.; Makowski, I.; Kratky, C.; Halfon, Y.; Danz, H.; Webster, P.; Bartels, K. S.; Wittmann, H. G.; Yonath, A. Cryocrystallography of ribosomal particles // Acta Crystallographica Section B Structural Science. International Union of Crystallography (IUCr). — 1989. — 1 апрель. — С. 190–199. — ISSN 0108–7681.
  21. Sala Stampa della Santa Sede. Rinunce e nomine, 18.10.2014 (англ.). vatican.va (18 октября 2014). Дата обращения: 19 сентября 2021. Архивировано из оригинала 22 октября 2014 года.
  22. Названы лауреаты Премии Израиля в области химии и археологии (недоступная ссылка)
  23. Ada E. Yonath, Israel Архивная копия от 2 марта 2012 на Wayback Machine на сайте Премии Харви Архивировано 27 июля 2011 года. (англ.)
  24. Пресс-релиз ЮНЕСКО: Десятой премией Л‘ОРЕАЛЬ-ЮНЕСКО "Женщины в науке" отмечены пять женщин-ученых (недоступная ссылка)
  25. H. C. Ørsted lecture — DTU (недоступная ссылка)
  26. Указ Президента Республики Казахстан № 327 от 17 мая 2012 года "О награждении юбилейной медалью "Қазақстан Республикасының тәуелсіздігіне 20 жыл"".

Read other articles:

Literature in the Croatian language This article has multiple issues. Please help improve it or discuss these issues on the talk page. (Learn how and when to remove these template messages) This article needs additional citations for verification. Please help improve this article by adding citations to reliable sources. Unsourced material may be challenged and removed.Find sources: Croatian literature – news · newspapers · books · scholar · JSTOR (Augu...

 

Il problema di Keplero nella relatività generale comporta la risoluzione del moto di due corpi sferici che interagiscono tra di loro per mezzo della gravitazione, come descritto dalla teoria della relatività generale. In genere, e in questo articolo, un corpo viene ipotizzato avente una massa m {\displaystyle m} trascurabile rispetto alla massa M {\displaystyle M} di un altro corpo; questa è una buona approssimazione nel caso di un pianeta che ruota attorno al Sole, o di un fotone che pass...

 

NGC 2494   الكوكبة وحيد القرن[1]  رمز الفهرس NGC 2494 (الفهرس العام الجديد)IRAS F07565-0030 (IRAS)PGC 22377 (فهرس المجرات الرئيسية)2MASX J07590714-0038164 (Two Micron All Sky Survey, Extended source catalogue)UGC 4141 (فهرس أوبسالا العام)IRAS 07565-0030 (IRAS)MCG+00-21-001 (فهرس المجرات الموروفولوجي)NVSS J075907-003818 (NRAO VLA Sky Survey)IC 487 (كتالوج مفهرس)Z 3-2 (

This article needs additional citations for verification. Please help improve this article by adding citations to reliable sources. Unsourced material may be challenged and removed.Find sources: Colgate Clock Indiana – news · newspapers · books · scholar · JSTOR (October 2022) (Learn how and when to remove this template message) Historic site in Clarksville, IndianaColgate ClockColgate-Palmolive factory, with the original Colgate Clock, in Clarksv...

 

Railway station in Kirkby, Merseyside, England Headbolt Lane General informationLocationKirkby, KnowsleyEnglandGrid referenceSJ417999Managed byMerseyrailTransit authorityMerseytravelPlatforms3[1]Other informationStation codeHBLKey datesMarch 2022Construction began5 October 2023Station opened Headbolt Lane is a railway station in Kirkby, Merseyside, England, which opened on 5 October 2023.[2][3][4] The station is the interchange between Merseyrail's Northern Lin...

 

Zamek w Starym Siole Wieża zamku w Starym Siole Państwo  Austro-Węgry Miejscowość Stare Sioło Typ budynku zamek Architekt Ambroży Nutclauss Inwestor Władysław Dominik Zasławski-Ostrogski Rozpoczęcie budowy 1584 Ważniejsze przebudowy 1642 Zniszczono 1648, XIX w. Odbudowano 1649–1654 Kolejni właściciele Adam Mikołaj Sieniawski, Potoccy Położenie na mapie obwodu lwowskiegoZamek w Starym Siole Położenie na mapie UkrainyZamek w Starym Siole 49°42′07″N 24°11′41

Estimate of extraterrestrial civilizations This article is about Frank Drake's equation. For other uses, see Drake equation (disambiguation). Frank Drake The Drake equation is a probabilistic argument used to estimate the number of active, communicative extraterrestrial civilizations in the Milky Way Galaxy.[1][2][3] The equation was formulated in 1961 by Frank Drake, not for purposes of quantifying the number of civilizations, but as a way to stimulate scientific dial...

 

جان جاك ريجيس دي كامباسيرس دوق بارما القنصل الثاني لفرنسا بجوار نابليون بونابرت وشارل-فرانسوا ليبرون في المنصب12 ديسمبر 1799 – 18 مايو 1804 معلومات شخصية الميلاد 18 أكتوبر 1753(1753-10-18)مونبلييه الوفاة 8 مارس 1824 (70 سنة)باريس مكان الدفن مقبرة بير لاشيز  مواطنة فرنسا  عضو في أكاديمي...

 

Usu 乌苏市ۋۇسۇ شەھىرىKota setingkat countyCBD WusuLokasi county Wusu (merah) di dalam prefektur Tacheng (kuning) di XinjiangUsuLokasi di XinjiangKoordinat: 44°25′08″N 84°42′50″E / 44.419°N 84.714°E / 44.419; 84.714Koordinat: 44°25′08″N 84°42′50″E / 44.419°N 84.714°E / 44.419; 84.714NegaraRepublik Rakyat TiongkokDaerah otonomXinjiangPrefekturTachengLuas • Total14.394 km2 (5,558 sq mi...

A Man of ActionCuplikan filmSutradara James W. Horne ProduserDitulis oleh Bradley King SkenarioBradley KingPemeranDouglas MacLeanMarguerite De La MotteRaymond HattonWade BotelerArthur MillettKingsley BenedictSinematograferMax DupontPerusahaanproduksiThomas H. Ince CorporationDistributorAssociated First National PicturesTanggal rilis 3 Juni 1923 (1923-06-03) Durasi60 menitNegara Amerika Serikat BahasaFilm bisu dengan antar judul Inggris A Man of Action adalah sebuah film komedi Amerika Se...

 

2007 Indian film TimeDirected byShaji KailasWritten byRajesh JayaramanProduced byGopanStarringSuresh GopiPadmapriya Vimala RamanSai Kumar SiddiqueCinematographyRaja RathinamEdited byDon MaxMusic byRahul RajProductioncompanyBhagyachithra FilmsDistributed byBhagyachithra FilmsRelease date 18 May 2007 (2007-05-18) CountryIndiaLanguageMalayalam Time is a 2007 Indian Malayalam-language thriller film directed by Shaji Kailas and written by Rajesh Jayaraman. The film features Suresh G...

 

Bilateral relationsBritish–Iraqi relations United Kingdom Iraq Diplomatic missionEmbassy of the United Kingdom, BaghdadEmbassy of Iraq, London British–Iraqi relations are foreign relations between Iraq and the United Kingdom. The current ambassador to Iraq is Stephen Hickey. History The history of British–Iraqi relations date back to the creation of Iraq in 1920, when it was controlled by Great Britain; by establishing separate provinces from Mosul to Basra.[1] In the 19th centu...

هذه المقالة يتيمة إذ تصل إليها مقالات أخرى قليلة جدًا. فضلًا، ساعد بإضافة وصلة إليها في مقالات متعلقة بها. (يناير 2023) المتحف البريطاني للعملات المعدنية والميداليات إحداثيات 51°31′10″N 0°07′37″W / 51.5195°N 0.1269°W / 51.5195; -0.1269  معلومات عامة الدولة المملكة المتحدة  معل...

 

Japanese anime television series based on the manga of the same name Dragon Ballドラゴンボール(Doragon Bōru)GenreAdventure[1]Fantasy comedy[1]Martial arts[2] Anime television seriesDirected byMinoru Okazaki (1–82)Daisuke Nishio (83–153)Produced byTokizō Tsuchiya (1–132)Kenji Shimizu (1–82, 133–153)Jun'ichi Ishikawa (83–132)Written byToshiki InoueTakao KoyamaMusic byShunsuke KikuchiStudioToei AnimationLicensed byCrunchyroll&...

 

American politician (born 1941) For other people named Daniel Davis, see Daniel Davis (disambiguation). Danny DavisMember of the U.S. House of Representativesfrom Illinois's 7th districtIncumbentAssumed office January 3, 1997Preceded byCardiss CollinsMember of the Cook County Board of CommissionersIn officeDecember 20, 1990 – January 3, 1997Preceded bymulti–member districtSucceeded byDarlena Williams-BurnettConstituency1st district (1994–1997)Chicago at-large (1...

Ukrainian-Russian singer (born 1963) LolitaBornLolita Markovna Milyavskaya (1963-11-14) 14 November 1963 (age 60)Mukachevo, Ukrainian SSR, Soviet UnionCitizenshipRussianAlma materMoscow State Art and Cultural UniversityOccupations Actress singer TV and film director Years active1987–presentSpouses Aleksandr Belyayev ​ ​(m. 1985; div. 1986)​ Vitaly Milyavsky ​ ​(m. 1986; div. 1987)​...

 

2019 comedy-drama film by Taika Waititi Jojo RabbitTheatrical release posterDirected byTaika WaititiScreenplay byTaika WaititiBased onCaging Skiesby Christine LeunensProduced by Carthew Neal Taika Waititi Chelsea Winstanley Starring Roman Griffin Davis Thomasin McKenzie Taika Waititi Rebel Wilson Stephen Merchant Alfie Allen Sam Rockwell Scarlett Johansson CinematographyMihai Mălaimare Jr.Edited byTom EaglesMusic byMichael GiacchinoProductioncompanies Fox Searchlight Pictures TSG Entertainme...

 

This article is an orphan, as no other articles link to it. Please introduce links to this page from related articles; try the Find link tool for suggestions. (October 2015) This article needs additional citations for verification. Please help improve this article by adding citations to reliable sources. Unsourced material may be challenged and removed.Find sources: STMIK Kharisma – news · newspapers · books · scholar · JSTOR (March 2014) (Learn how an...

Bulu tangkis pada Paralimpiade Musim PanasJumlah disiplin14 (putra: 7; putri: 6; campuran: 1)JuaraPeraih medali Para-bulu tangkis mulai diselenggarakan di Paralimpiade sejak Paralimpiade Musim Panas 2020 yang berlangsung di Tokyo, Jepang.[1] Para-bulu tangkis adalah varian bulu tangkis untuk atlet disabilitas fisik. Olahraga ini diorganisir oleh Federasi Bulu Tangkis Dunia atau Badminton World Federation (BWF) sejak tahun 2011.[2] Ringkasan Games ke Tahun Nomor Negara terbaik ...

 

1917 songGirls of FranceFound at Pritzker Military Museum & Library.SongLanguageEnglishReleased1917LabelWaterson, Berlin & Snyder, Co.Songwriter(s)Composer: Harry Ruby Lyricist: Al Bryan and Edgar Leslie Girls of France is a World War I era song released in 1917. Al Bryan and Edgar Leslie wrote the lyrics. Harry Ruby composed the music.[1][2] The song was published by Waterson, Berlin & Snyder Co. of New York, New York. Artist Albert Wilfred Barbelle designed the s...

 

Strategi Solo vs Squad di Free Fire: Cara Menang Mudah!