Çap — hər hansı bir mətnin, şəklin və ya dizaynın kağız, parça və ya digər material üzərində fiziki şəkildə əks etdirilməsi prosesidir. Əsasən nəşriyyat, sənaye və texnologiya sahələrində geniş istifadə olunur.
Tarixi və təkamülü
1. Əl ilə yazma dövrü: Çapdan əvvəl mətnlər əllə köçürülürdü, bu isə uzun zaman tələb edirdi.
2. Gutenberq çap mətbəəsi (15-ci əsr): Johannes Gutenberg hərəkətli metal hərflərdən istifadə edərək çap texnologiyasını inqilab etdi. Bu, kitab çapının kütləvi istehsalını mümkün etdi.
3. Sənaye inqilabı dövrü: Daha sürətli və böyük həcmli çap maşınları yaradıldı.
4. Rəqəmsal çap (Digital Printing): Müasir dövrdə kağız və digər materiallar üzərində kompüterlə idarə olunan çap sistemləri geniş yayılıb.
Növləri
- 1. Ənənəvi çap metodları
- Ofset çap: Böyük tirajlı nəşrlər üçün istifadə olunur (kitablar, qəzetlər).
- Flexo çap: Qida qablaşdırmaları və etiketlər üçün uyğundur.
- Gravür çap: Yüksək keyfiyyətli şəkillər üçün istifadə olunan bir çap növü.
- 2. Rəqəmsal çap metodları
- İnkjet çap: Şəkillər və sənədlər üçün ev printerlərində istifadə olunur.
- Lazer çap: Daha dəqiq və sürətli çap üçün geniş istifadə olunan metod.
- 3. Xüsusi çap növləri
- Seriqrafiya: Parça, plastik və ya metal üzərində çap. Tez-tez köynək və poster hazırlığında istifadə olunur.
- 3D çap: Əşyaların fiziki modellərini hazırlamaq üçün istifadə olunan müasir texnologiya.
Materialları
- Kağız: Kitablar, jurnallar və qəzetlər üçün ən geniş yayılmış materialdır.
- Parça: Tekstil dizaynları üçün çap olunur (məsələn, t-shirtlər).
- Plastik və metal: Reklam panelləri, qida qablaşdırmaları üçün istifadə edilir.
Müasir istifadəsi
- Kitab nəşri: Ədəbiyyat, dərsliklər və digər çap materialları.
- Reklam: Plakatlar, broşürlər və bannerlər.
- Şəxsi çap: Vizit kartları, dəvətnamələr və digər fərdi məhsullar.
Əhəmiyyəti
Çap məlumatın geniş kütlələrə çatdırılmasında və sənətkarlığın nümayişində mühüm rol oynayır. Müasir texnologiyalar vasitəsilə çap daha sürətli və əlçatan olub, həm gündəlik həyat, həm də sənaye sahələri üçün əsas vasitələrdən biridir.
Həmçinin bax
İstinadlar
Xarici keçidlər
