El quechua de Aurahuá-Chupamarca ye una llingua quechua falada nel noroeste de la provincia peruana de Castrovirreyna nel departamentu d'Huancavelica, nos distritos d'Aurahuá y Chupamarca. Inclúyese dientro d'esta variedá'l quechua de San Pedro de Huacarpana, allugáu na quebrada de Ayoque, nel estremu oriental de la provincia de Chincha nel departamentu d'Ica. Tien notable similaridad léxica al corpus del quechua ayacuchano.[1]
Esta variedá presenta los seis vocales del Quechua I, trés curties y trés llargues, y un conxuntu de consonantes bastante calteníu, que consta de trés nasales /m, n, ɲ/ cuatro oclusives /p, t, k, q/, dos africaes /t͡ʃ, ʈ͡ʂ/, trés fricatives /s, ʃ, h/, dos aproximantes /j, w/ y trés líquides /ʎ, ɾ, l/. La uvular /q/ presenta cuatro alófonos, tornándose sonora ante consonante tamién sonores y fricativa en tolos contestos salvu inicial absolutu de pallabra, vecindá d'oclusives y palatales.[2]
Referencies
- ↑ Toreru, Alfredo (2005). Idiomes de los Andes: Llingüística y hestoria., 2, Lima: Horizonte, páx. 79. ISBN 9972699382.
- ↑ «Esbozo fonolóxicu del quechua de Aurahuá-Chupamarca». Boletín de l'Academia Peruana de la Llingua (46): páxs. 49-72. 2008.
