Lotaringia (llatín, Lotharii regnum) foi un reinu medieval, socesor del Imperiu carolinxu. Dióse-y esti nome pol rei Lotario II, que recibió esti territoriu dempués de que'l reinu de Francia Media del so padre Lotario I estremar ente los sos fíos nel tratáu de Prüm, 855.[1] El nome del soberanu dio nome a la zona xeográfica, Lotharii regnum ("reinu de Lotario") o Lotharingia. Ye tamién avezáu denominar asina al territoriu, más ampliu, que gobernó'l so padre Lotario I, que recibe, más puramente, la denominación de Francia Media. El mesmu reinu de la Francia Media formárase por otra división anterior, en trés partes, del imperiu carolinxu, pol tratáu de Verdún de 843. El conflictu ente Francia Oriental y Occidental sobre Lotaringia basar nel fechu de qu'estes yeren les tierres natales de los antiguos francos d'Austrasia, asina que la so posesión otorgaba gran prestíu.
La Lotaringia de Lotario II cubría los actuales territorios de:
Por cuenta de que Lotaringia escarecía d'una identidá propia, histórica o étnica, los contemporáneos nun taben seguros de como llamar a esti territoriu, asina que se convirtió en regnum quondam Lotharii o Lotharii regnum ("reinu [una vegada] de Lotario") y los sos habitantes Lotharii (de Lotharius), Lotharienses (de Lothariensis), o Lotharingi (lo que da como resultáu'l nome de la moderna provincia neerlandesa de Lotharingen). Esti últimu términu, formáu col sufixu xermánicu -ing, qu'indica rellaciones ancestrales o familires, fixeron surdir el términu llatín Lotharingia (col sufixu llatín -ia, qu'indica un país) nel sieglu X. Deriváu del términu llatín apaecieron en francés nomes como "Lorraine" (Lorena) y "Lothier".
En 817, l'emperador Ludovico Pío entamó la división del Imperiu carolinxu ente los sos trés fíos dempués de la so muerte. Nun se prevía en 817 otru herederu más que los trés fíos crecíos de Ludovico. Un cuartu fíu, Carlos el Calvo, nació de la segunda esposa de Ludovico, Judit de Baviera en 823. Cuando Ludovico intentó en 833 volver estremar l'imperiu en beneficiu de Carlos, atopar cola oposición de los sos fíos adultos, Lotario, Pipino, y Luis. Siguió-y una década de guerra civil y d'aliances fluctuantes, chiscada de curtios periodos de paz.
Pipino morrió en 838, y Ludovico Pío en 840. Los trés hermanos que quedaben fixeron les paces y estremaron l'Imperiu col tratáu de Verdún de 843. Lotario, como fíu mayor, caltuvo'l títulu imperial y recibió una llarga franxa de territorios que diben dende'l mar del Norte al sur d'Italia. La lóxica de la división yera que Lotario tenía la corona del reinu d'Italia, que fuera un subreinu con Ludovico Pío, y que como emperador tenía de gobernar n'Aquisgrán, la capital del primer emperador carolinxu, Carlomagno, y en Roma l'antigua capital de los emperadores. Francia Media inclusía asina tola tierra ente Aquisgrán y Roma y dacuando los historiadores haber denomináu'l "exa lotaringio".
Reinu de Lotaringia, 855-900
<o>División de Lotaringia en 959</o> Azul: Alsacia, vencida al ducáu de Suabia en 925 Naranxa: Alta Lorena dempués de 928 Verde: Baxa Lorena dempués de 977
En 855, cuando Lotario I taba morriendo na abadía de Prüm, estremó'l so reinu ente los sos trés fíos col tratáu de Prüm. Al so fíu mayor, Lluis II, foi Italia, col títulu imperial. Al más nuevu, Carlos entá menor, foi Provenza. Al fíu de metanes, Lotario II, fueron los territorios restantes al norte de Provenza, un reinu qu'escarecía d'unidá étnica o llingüística.
Lotario II gobernó dende Aquisgrán y nun s'aventuró fora del so reinu. Morrió en 869 ensin fíos llexítimos, y unu illexítimu (Hugo d'Alsacia). Los territorios de Lotaringia partiéronse y apostáronse ente los sos vecinos oriental (Francia Orientalis) y occidental (Francia Occidentalis). Nel Tratáu de Mersen (870), Lotaringia foi partida polos sos tíos, Luis el Xermánicu (oriental) y Carlos el Calvo (occidental, que quería gobernar toa Lotaringia). Asina Lotaringia, como un reinu xuníu, dexó d'esistir mientres dellos años. En 876 Carlos el Calvo invadió Lotaringia oriental con intentu de prindala, pero foi ganáu cerca d'Andernach por Luis el Xermánicu.
En 879 el fíu de Luis, Luis el Mozu foi convidáu por una facción de la nobleza franca occidental p'asoceder al rei Luis el Tatexu, el fíu de Carlos, nel tronu de Francia Occidental. Dempués d'una curtia guerra, los fíos nuevos de Luis el Tatexu, Lluis III y Carlomán II, arrenunciaron al so parte de Lotaringia en favor de Luis el mozu, rei de la Francia Orientalis. La frontera ente los dos reinos establecer en Saint-Quentin en 880 pol tratáu de Ribemont.
En payares de 887 Arnulfo de Carintia convocó un conceyu de la nobleza franca oriental pa deponer al emperador Carlos el Gordu, quien pa 884 asocediera nel tronu de tolos reinos del Imperiu. L'aristocracia lotaringia, nun intentu d'afirmar el so derechu a escoyer soberanu, xunir a otros nobles francos orientales a la de deponer a Carlos el Gordu en 887 y escoyeron a Arnulfo como'l so rei. El gobiernu de Arnulfo en Francia Oriental vio la oposición primeramente de Guido III de Spoleto, que se convirtió en rei d'Italia, y de Rodolfo I de Borgoña, quien foi escoyíu rei na metá meridional de lo que d'antiguo foi Francia Media - Alta Borgoña. Rodolfo pretendiera faese rei sobremanera l'antiguu reinu de Lotario II, pero tuvo que contentase con Burgundia (Borgoña).
En 891, Arnulfo ganó a los viquingos y desallugar de los sos asentamientos en Lovaina. En 895 nomó al so fíu illexítimu Zuentiboldo como rei de Lotaringia, quien gobernó de forma mediu independiente hasta que foi derrocáu y muertu por Reginardo el 13 d'agostu de 900. El reinu entós dexó d'esistir y convirtióse nun ducáu.
Ducáu de Lotaringia, 900-959
El nuevu rei de Francia OrientalLuis el Neñu en 903 nomó a Gerardo como duque de Lotaringia. El so títulu foi documentáu en llatín contemporaneu como dux regni quod a multis Hlotharii dicitur: "duque del reinu que munchos llamen de Lotario". Morrió en 910 lluchando contra los invasores húngaros.
Cuando'l non carolinxu Conrado I d'Alemaña foi escoyíu rei de Francia Oriental en 911, los nobles lotaringios sol nuevu duque Reginardo votaron xunir el so ducáu a Francia Occidental, entá gobernada pola dinastía carolinxa. En 915 Carlos compensar concediéndo-y el títulu de margrave. A Reginardo asocedió-y el so fíu, Gilberto qu'usó'l títulu de dux Lotharingiae: "duque de Lotaringia".
Cuando los francos occidentales depunxeron a Carlos el Simple en 922, siguió siendo rei de Lotaringia, dende onde intentó reconquistar el reinu en 923. Foi prindáu y calteníu presu hasta la so muerte en 929. En 923 el rei Enrique I el Pajarero usó esta oportunidá ya invadió Lotaringia (incluyida Alsacia). En 925 los lotaringios a les órdenes de Gilberto escoyeron como rei a Enrique'l Pajarero. En 930, la llealtá de Gilberto viose compensada y recibió la prestixosa mano de la fía d'Enrique, Gerberga en matrimoniu.
A la muerte d'Enrique en 936 Gilberto remontóse ya intentó camudar l'alianza lotaringia a los francos occidentales, cuidao que'l so rei, Raúl yera débil ya interferiría menos nos asuntos locales. En 939 el fíu y socesor d'Enrique, Otón, invadió Lotaringia, ganó -na batalla de Andernach- a Gilberto, quien s'afogó intentando fuxir cruciando'l Rin.
Los duques de Lotaringia fueron d'equí p'arriba nomamientos del rei. Enrique I de Baviera foi duque mientres dos años, siguíu en 941 pol duque Otón, a quien en 944 siguió Conrado. Lotaringia convertir nun ducáu raigañu, que los sos duques teníen un votu n'eleiciones reales. Mientres los otros ducsdos raigañu teníen identidaes tribales o históriques, la identidá de Lotaringia yera solo política.
El rei Lluis IV de Francia Occidental intentó caltener la so pretensión a Lotaringia casándose cola vilba de Gilberto y hermana d'Otón, Gerberga. De la mesma, Otón aceptó l'homenaxe de Hugo'l Grande de Francia Occidental y Herberto II de Vermandois n'Attigny en 942. El débil Lluis IV nun tuvo más remediu que conformase cola siguida soberanía d'Otón sobre Lotaringia.[2] En 944 Francia Occidental invadió Lotaringia, pero retiróse dempués de qu'Otón I respondiera cola movilización d'un gran exércitu a les órdenes de Germán de Suabia.
Partición de 959 y hestoria posterior
En 953 el duque Conrado remontar contra Otón I, foi removíu del poder y reemplazáu pol hermanu d'Otón, Bruno'l Grande, quien finalmente pacificó Lotaringia en 959 estremando'l territoriu ente Alta Lotaringia baxu Federico I y Baxa Lotaringia con Godofredo I, y pa marcar la so superioridá designóse como archiduque.[3] En 978, el rei Lotario de Francia Occidental invadió la rexón y prindó Aquisgrán, pero l'emperador Otón II contraatacó y algamó les muralles de París. En 980 Lotario arrenunció a los sos derechos sobre Lotaringia.
La división ente Alta y Baxa Lotaringia caltúvose[4] temporalmente, ente 1033-1043 tuvieron xuníes por un mesmu duque, Gotelón I. Los margraves llueu convirtieron los sos feudos separaos en ducaos.
Nel sieglu XII l'autoridá ducal en Baxa Lorena estazóse, causando la formación del ducáu de Limburgu y el ducáu de Brabante, que los sos gobernantes retuvieron el títulu duque de Lothier (deriváu de "Lotaringia"). Cola desapaición d'una "baxa" Lorena, el ducáu de Alta Lorena convertir nel principal referente pa "Lorena" dientro del Sacru Imperiu Romanu Xermánicu.
Dempués de sieglos d'invasiones y ocupaciones franceses, Lorena foi finalmente vencida a Francia a la fin de la guerra de socesión polaca (1737). En 1766 el ducáu heredar la corona francesa y convirtióse en Lorena. En 1871, dempués de la guerra franco-prusiana, la parte de fala alemana de Lorena fundir con Alsacia pa convertise na provincia d'Alsacia-Lorena nel Imperiu alemán. Güei la mayor parte del llau francés de la frontera francu-alemana pertenez a la Lorena rexón de Francia.
