Los artículosalemanes son asemeyaos a los artículos n'asturianu, seyan definíos o indefiníos. Sicasí, estos siempres se tornen de distinta manera d'alcuerdu al númberu, xéneru y casu gramatical al sustantivu qu'acompaña.
Declinación
Los artículos tienen una carauterística llamada "fuercia" qu'inflúi na declinación de los axetivos. Esisten artículos fuertes, febles y otros que tienen casos tanto fuertes como febles. Dacuando esta carauterística nun ye constante.
La forma de la inflexón depende del númberu, casu y xéneru del sustantivu correspondiente. Los artículos tienen la mesma forma plural pa los trés xéneros.
L'artículu indefiníu
Esti artículu, ein-, ye l'equivalente a les pallabres un/una n'asturianu. Al contrariu que n'asturianu, nun esiste artículu indefiníu en plural (unos/unes); anque, en delles situaciones, puede usase como alternativa einige o manche (dalgunos).
Terminación de artículos definios (inflexón fuerte)
Masculín
Neutru
Femenín
Plural
Nominativu
-er
-es
-e
-e
Acusativu
-en
-es
-e
-e
Dativu
-em
-em
-er
-en
Xenitivu
-es
-es
-er
-er
Les mesmes terminaciones son usaes pal artículu indefiníu negativu (kein-), y los pronomes posesivos, mein- (el mio), dein- (el to), sein- y ihr- (el so, masculín el primer casu y femenín y neutru pal segundu), unser- (nuesu), euer/eur- (el so, plural), Ihr- (el so, en formal y siempres con capital).
L'artículu definíu
Esta tabla amuesa les inflexones pa los artículos definíos, los equivalentes a el, la, los y les n'asturianu.
Artículos definíos (inflexón fuerte)
Masculín
Neutru
Femenín
Plural
Nominativu
der
das
die
die
Acusativu
den
das
die
die
Dativu
dem
dem
der
den
Xenitivu
des
des
der
der
Los pronomes demostrativos (dies-, jen-) (esti, esi) y los relativos (welch-, jed-) (quien, cada) tomen esti tipu de terminaciones, y amiéstase-yos -e- si nun ta presente.
Terminación de artículos definidos (inflexión fuerte)
Masculín
Neutru
Femenín
Plural
Nominativu
-er
-es
-e
-e
Acusativu
-en
-es
-e
-e
Dativu
-em
-em
-er
-en
Xenitivu
-es
-es
-er
-er
Esta tabla ye cuasi la mesma a la tabla d'artículos indefiníos, coles diferencies del nominativu masculín -er y el neutru acusativu y nominativu -es.
Pronomes posesivos que funcionen como artículos
So delles circunstancies (p.e. nuna oración relativa) los pronomes posesivos regulares son sustituyíos poles formes de xenitivu de los pronomes derivaes del artículu definíu. L'equivalente n'asturianu sería, "El rei, que'l so exércitu derrotara Napoleón...". Concasen en xéneru y númberu col que lo tien. A diferencia d'otros pronomes, nun tienen fuercia. Cualquier axetivu que los siga na fras va tener les terminaciones fuertes.
Esisten pronomes posesivos derivaos del artículu definíu y del artículu interrogativu. Tienen la mesma forma pa tolos casos de la pallabra tenida, pero empléguense bien escasamente nel casu xenitivu.
Posesivu definíu [del] (mixed)
Masculín: dessen
Neutru: dessen
Femenín: deren
Plural: deren
Posesivu interrogativu [de qué] (mixed)
Masculín: wessen
Neutru: wessen
Femenín: wessen
Plural: wessen
NON: Die Soldaten dessen Armee (Correutu: Die Soldaten dieser Armee)
Hasta'l sieglu XVIII, solíase usar un nome xenitivu en llugar d'un pronome posesivu. Güei atópase dacuando esti usu na llingua bien lliteraria, y dacuando ye usáu pa llograr un efeutu risible.
ANTIGUU: "Des Königs Krone" (La corona del rei)
(MODERNU: "Die Krone des Königs" - PERO: "Die Königskrone" (nome compuestu))
Estos pronomes úsense cuando'l pronome posesivu ordinariu entiéndese como reflexivu o cuando hai dellos posesores.
Referencies
Enllaces esternos
Helmut Richter. «German Declension». Consultáu'l 5 de febreru de 2008.