Iste articlo ye en proceso de cambio enta la ortografía oficial de Biquipedia (la Ortografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.
A variella[1] (d'o latín< VARA)[2] u maxilar inferior ye un d'os uesos d'a cara, plan, impar, central, simetrico y en forma de ferradura. Ye situato en a parti inferior y anterior d'a cara. A estomatolochía (u odontolochía) ye a especialidat que s'encarga d'estudear a suya anatomía, estructura y procesos patolochicos.
Presenta un cuerpo horizontal y dos brancas ascendents verticals, situatas a os dos cantos d'o cuerpo. Ye o ueso mas denso y prominent d'a cara.
Cuerpo
Presenta un canto superior u alveolar, con foratos por a on naixen as radices dentarias. En a suya parti meya presenta a sinfisis mentoniana, linia d'unión d'as dos hemivariellas u hemiarcadas, que s'osifica en o primer u segundo anyo de vida. A lo largo d'ista linia bi ha diversas crestas d'osificación que constituyen a protuberancia mentoniana. A l'altaria d'o segundo premolar de cada costato se troban os foratos mentonianos, punto de dentrada de vasos y niérvols. En a suya cara externa presenta un sulco dito linia oblicua externa. En a cara interna u lingual d'o cuerpo se troban unas rugosidaz ditas apofisis geni, que son o punto d'inserción de cuantos musclos d'a orofarinche (musclo cheniogloso, musclo cheniohioideo...), y atro sulco dito linia oblicua interna u milohioidea (punto d'inserción d'o musclo milohioideo, u suelo d'a boca).
Brancas
Parten d'es estremidaz posteriors d'o cuerpo enta la zona superior, formando un anglo d'uns 15º, dito anglo mandibular u gonion. Cada branca, en a suya parti superior, presenta dos procesos, un anterior denominato apofisi coronoide, que sirve d'inserción ta o musclo temporal y atro posterior dito condilo mandibular. Entre os dos ye a escotadura mandibular. O condilo se troba recubierto por fibrocartilago y s'articula con a fosa mandibular (u cavitat glenoidal) d'o ueso temporal, formando l'articulación temporomandibular, situata por debant d'a canal auditiva externa.