Ye formada cuatre vicos que bi ha arredol d'a ría del Pasaje u ría de Pasajes.
Historia
As localidaz historicas de Pasajes son as aldeyas de pescataires de Donibane y San Pedro, situadas a los dos costaus d'a boca d'a ría de Pasajes.
Por muitos sieglos ixa ría la s'han disputada as localidaz d'a suya ribera, que quereban controlar-la. Perteneixeba a lo conchunto d'a val d'Oyarso (Orereta, Elizalde, Alcibar y Iturrioz), en lo que huei son os municipios de La Rentería y Oyarzun. En 1180 concedioron a la villa de Sant Sabastián churisdicción sobre a ría. En 1203, cuan Alifonso VIII de Castiella creyó la villa de Fontarrabia, la ría del Pasaje se convertió en la muga entre as dos churisdiccions. La marguin oriental queda en mans de Fontarrabia, incluindo-ie as aldeyas de Donibane y Lezo, y la marguin occidental sigue perteneixendo a Sant Sabastián, incluindo-ie a San Pedro. Dimpués la situación encara se complica mes cuan La Rentería se convertió en villa en 1320.
Toponimia
Pasaia en Guipuzcua
Orichinalment o nombre d'a Ría de Pasajes yera ría d'Oyarso, antigo nombre d'a val d'o río que i desemboca. O nombre pasaje amaneix a fins d'o sieglo XV pa referir-se a la ría, y se feba servir en singular, como ye encara en basco, Pasaia. S'encomienza a emplegar en plural dende o sieglo XIX, cuan se creya o municipio con os vicos de Donibane (u San Juan) y San Pedro. Os nombres d'ixas antigas localidaz pescatairas derivan d'o santo a qui advocaban as suyas ilesias parroquials.
O toponimo pasaje ye occitán y bels autors lo interpretan como debito a la presencia de comunidaz d'orichen gascón en Guipuzcua, comunidaz que mantenioron o emplego d'o suyo dialecto occitán bels sieglos. O exotoponimonavarro-aragonéspasache ha puesto existir en boca de chent navarra, pero no ye seguro, porque cuan amaneixió o toponimo ye cuan remataba a castellanización d'a luenga romanz escrita en Navarra y Aragón.
