Pittsburgh [ˈpɪts.bɚg] is die tweede grootste stad in die Amerikaanse deelstaat Pennsilvanië (amptelik: Commonwealth of Pennsylvania) met 'n oppervlak van 151,1 vierkante kilometer en 'n bevolking van 304 391 in 2015. Die stad is die administratiewe setel van die distrik Allegheny en die ekonomiese, kulturele, akademiese en vervoerspilpunt van die metropolitaanse gebied van Pittsburgh met 2,36 miljoen inwoners.
Pittsburgh lê te midde van 'n heuwelagtige en digbeboste gebied en by die samevloeiing van die Allegheny- en Monongahelariviere – twee riviere wat vanaf die punt van die Golden Triangle of sentrale besigheidsdistrik die Ohiorivier vorm. Pittsburgh se stadshorison word oorheers deur wolkekrabbers en tientalle brûe. Ondanks 'n krimpende bevolking is Pittsburgh nog steeds die belangrikste stad in die oostelike Ohioriviervallei, wat danksy sy aantreklike ligging, sy ekonomiese geleenthede, lae lewenskoste en groeiende kulturele, mediese en onderwysinfrastruktuur met 'n hoë lewensgehalte spog.
Allegheny County Courthouse
Vanaf sy stigting in 1758 het die stad 'n reeks omwentelinge ondergaan. Sy eerste noemenswaardige gebou was 'n fort waarvoor George Washington die geskikte bouplek uitgesoek het. Sowat 'n eeu later was Pittsburgh een van die mees geïndustrialiseerde Amerikaanse stede met rokerige nywerhede en ongekende lug- en waterbesoedeling – net om in die 20ste eeu "Roesgordel"-status te behaal as 'n stad van verouderde nywerhede.
Met die agteruitgang van die Amerikaanse staalbedryf in die 1970's en 1980's het die voormalige nywerheidstad 'n nuwe transformasie ondergaan tot 'n sentrum van die mediese, finansiële en tegnologiese bedrywe, terwyl ook onderwys 'n belangrike ekonomiese bedryf geword het. Intussen word Pittsburgh weer as een van die mees leefbare Amerikaanse metropole beskou.
Weens die sukses wat Pittsburgh met sy ekonomiese herstrukturering behaal het, het president George W. Bush na Pittsburgh as Knowledge Town verwys, terwyl The Wall Street Journal die stad as een van die belangrikste markte vir tegnologie aangewys en die bynaam Roboburgh aan hom gegee het.
'n Ander unieke faset van Pittsburgh se stedelike lewe is sy groot verskeidenheid woonkwartiere met hul besonderse atmosfeer en die sterk gemeenskapsin van hul inwoners. Met hul ryk argitektoniese erfenis weërspieël hulle die aspirasies van geslagte van immigrante wat van dwarsoor die wêreld na Pittsburgh gestroom het om van dié stad 'n ekonomiese spilpunt in die Amerikaanse Ooste te maak. Die stad is 'n skatkis van verskillende strukture en boustyle wat van Victoriaans tot Bauhaus, van Goties tot Art Déco en van industrieel tot groen strek.
Die welvaart, wat deur Pittsburgh se nywerhede genereer is, het plaaslike entrepreneurs in staat gestel om hul eie opspraakwekkende en monumentele bydraes tot die stad se boukuns te maak, insluitende twee van die Verenigde State se vernaamste geboue: Henry Hobson Richardson se Allegheny County Courthouse en Frank Lloyd Wright se Fallingwater.[1]
Klimaat
Shaler Township, 'n voorstad van Pittsburgh, tydens die Noord-Amerikaanse winterstorm van Februarie 2007
Vanweë sy topografie en relatief klein afstand van die Atlantiese Oseaan word Pittsburgh se klimaat deur sowel Mediterreense asook kontinentale invloede gekenmerk. Die groot temperatuurskommelings van kontinentale klimaatsones kom hier net soos meer gematigde winter- en somertemperature as in ander binnelandse stede op dieselfde breedtegraad voor. Pittsburgh het dus koel en soms ook koue winters met sneeuvalle en warm en vogtige somers. Bewolking en bogemiddelde neerslae is tipiese weerverskynsels in die gebied, en met bewolkte toestande op sowat 200 dae per jaar behoort Pittsburgh tot die tien mees bewolkte stede van die VSA.
Julie is die warmste maand van die jaar met 'n gemiddelde maksimumtemperatuur van 29 °C bedags en 'n gemiddelde nagtelike minimum van 16 °C. Die hoë lugvogtigheid lei tot 'n bogemiddelde hitte-indeks. Januarie is die koudste maand met 'n gemiddelde maksimum van 3 °C bedags en 'n gemiddelde nagtelike minimum van -7 °C. Danksy die matigende invloed van die Atlantiese Oseaan is Pittsburgh se wintertemperature sowat 3 °C hoër as dié van byvoorbeeld Chicago, wat 650 kilometer wes, maar net 110 kilometer noord van Pittsburgh lê. Die hoogste temperatuur wat ooit in Pittsburgh aangeteken is, was 39 °C op 16 Julie1988, die laagste -30 °C op 19 Januarie1994.
Die meeste neerslae met 'n gemiddeld van 102,6 millimeter reën kom in Mei voor, wanneer die meeste donderstorms en laagdrukgebiede langs die Amerikaanse ooskus aangeteken word. Daarenteen is Februarie die droogste maand van die jaar, aangesien die meeste neerslae as sneeu voorkom, wat deur 'n lae vogtigheid gekenmerk word. Nogtans is Februarie se neerslae met 62,7 millimeter relatief hoog in vergelyking met ander binnelandse stede.
Geskiedenis
Pittsburgh in 1874. Litografie deur Otto Krebs
Die eerste bewoners van die gebied was stamme van die Eerste Nasies. Later het Europese setlaars hulle as gevolg van die Amerikaanse weswaartse beweging in die gebied gevestig. Die waterweg was belangrik vir die Franse en Britse kolonies in Noord-Amerika, en die omgewing van Pittsburgh was in die 18de eeu 'n omstrede gebied. Die Franse het in 1754 'n Britse garnisoen verdryf en Fort Duquesne opgerig, wat vier jaar later weer deur die Britte ingeneem en Fort Pitt genoem is.
As 'n belangrike hawe- en nywerheidstad het Pittsburgh veral ná die ontdekking van steenkool vinnig gegroei. Gedurende die Amerikaanse Burgeroorlog het Pittsburgh die belangrikste verskaffer van yster vir die Unie se leër geword en die bynaam "Ysterstad" gekry. 'n Ander, minder sjarmante bynaam, "die Rokerige Stad", het na Pittsburgh se swaar nywerhede verwys.
Die moderne sakekern van Pittsburgh
Met die vestiging van groot getalle immigrante het geleidelik ook ander nywerhede soos raffinaderye, glas- en metaalverwerking ontwikkel. 'n Aantal beduidende Amerikaanse entrepreneurs soos Andrew Carnegie, Henry J. Heinz en Andrew W. Mellon het hier hulle ondernemings opgebou. Nogtans het die stad vanweë sy swaar nywerhede, veral die staalbedryf, en die omgewingsbesoedeling, wat daarmee gepaard gegaan het, in die 20ste eeu 'n negatiewe reputasie gekry.
Ná die Tweede Wêreldoorlog het die strawwe mededinging van ander nywerheidslande die plaaslike swaar nywerhede 'n
nekslag toegedien. Met sy ekonomiese agteruitgang en sy krimpende bevolking het Pittsburgh 'n simbool van Amerika se "Roesgordel", die voormalige nywerheidshartland van die noordooste, geword. Die bevolking het tussen 1950 en 2000 van 680 000 tot 330 000 gekrimp.
Met 'n reeks sogenaamde "renaissance-programme" het die stad in ekonomiese opsig begin herleef. Die "Renaissance II-program", wat in 1977 deur die destydse burgemeester Richard Caliguiri begin is, het die oprigting van 'n aantal kenmerkende wolkekrabbers in die middestad se "Goue Driehoek" behels en daarnaas ook nuwe lewe in Pittsburgh se verskillende stadswyke ingeblaas. Later is 'n aantal kulturele instellings bygevoeg wat die middestad se kulturele lewe verryk het.
Pittsburgh se drie riviere is nog steeds die belangrikste binnelandse hawe in die VSA, terwyl sy lughawe jaarliks meer as 20 miljoen passasiers hanteer. Die metropolitaanse gebied van Pittsburgh beslaan nou ses distrikte in die westelike Pennsilvanië met 'n oppervlak van meer as 4 500 vierkante myl en 2,3 miljoen inwoners. Sy ekonomie steun nou op hoë tegnologie, mediese dienste en onderwys.
Op 24 en 25 September 2009 het Pittsburgh as gasheerstad van die G-20-spitsberaad opgetree.
Ekonomie
Die staalbedryf
Die brug oor die Monongahelarivier, met die rokende skoorstene van staalfabrieke in die agtergrond (1857)
Die ontginning van ysterertse en steenkool in die omgewing van Pittsburgh het gedurende die 19de eeu die vinnige ontwikkeling van die stad se swaar nywerhede, veral die staalbedryf, bevorder. Die steenkool- en antrasietvelde van die Appalagge-bergreeks was die beduidendste naas dié van die Rotsgebergte en die Groot Vlaktes. Die plaaslike ertsvoorrade was vinnig uitgeput en is later deur die myne naby die Bowemeer en uiteindelik dié van Labrador in Kanada as hoofverskaffers vervang.
Naas hierdie natuurlike hulpbronne het Pittsburgh sy historiese rol as die belangrikste staalsentrum van die VSA ook aan 'n besondere tariefbeleid te danke, die Pittsburgh Plus-stelsel. Hierdie beleid het Pittsburgh se staalpryse as 'n basispunt (basing point) gebruik om ander gebiede se staalpryse vas te lê – die staalprys was orals in die VSA so hoog asof dit uit Pittsburgh sou gekom het. Hiermee het die plaaslike staalbedryf 'n beduidende prysvoordeel behaal – geen ander nywerheidsgebied was in staat om staal ten laer pryse as dié van Pittsburgh op die Amerikaanse mark aan te bied. Tot by die afskaffing van hierdie prysstelsel, wat tot met 1929 toegepas is, het 'n groot aantal staalnywerhede hulle in die omgewing van Pittsburgh gevestig.
Eers met die nuwe F.O.B. Mile Pricing System, wat sedert 1948 toegepas is en bepaal het dat die staalvervaardigers net die basisprys mog vraag terwyl kopers die vrag moes betaal, het ander staalgebiede meer mededingend geword.
Moderne nywerhede
Ná die agteruitgang van die staalbedryf het die nywerheidsbasis na die hoëtegnologie- en dienstesektor begin verskuif, en tans is robotika, mediese dienste, kerntegnologie, toerisme, biomediese tegnologie, finansies, onderwys en ander dienste die belangrikste verskaffers van werksgeleenthede. Pittsburgh dien daarnaas nog steeds as die nasionale hoofkwartier van 'n aantal groot Amerikaanse ondernemings, waaronder Allegheny Technologies, H.J. Heinz Company en U.S. Steel, asook buitelandse matskappye soos Bayer, GlaxoSmithKline en Lanxess. Die grootste werkgewers is die Universiteit van Pittsburgh se Mediese Sentrum en die Universiteit van Pittsburgh self.
.jpg)
