Hetities

Die gerekonstrueerde stadsmuur van Hattuša

Hetities (𒌷𒉌𒅆𒇷, d.i. niščili, "die taal van Neša", of nešumnili, d.i. "die taal van die mense van Neša"), ook as Nesities (Nešiet) bekend, is die uitgestorwe Indo-Europese taal van die Hetiete, 'n volk van bronstydse Anatolië. Hulle het hul Ryk rondom die sentrum van Hattusa gevestig, en benewens in dele van die noordelike Levant en Bo-Mesopotamië.^[1] Die taal wat nou reeds lank uitgestorwe is, word deur Hetitiese wigskrif getuig, in verslae uit die 17de^[2] (Anitta-teks) tot die 13de eeue v.C., met geïsoleerde Hetitiese leenwoorde en talle persoonsname wat van so vroeg af as die 20ste eeu v.C. in Akkadiese (d.i. Ou Assiriese) konteks opduik, en derhalwe neerkom op die vroegste getuienis van die gebruik van Indo-Europese tale.

Teen die Laat Bronstyd het Hetities teen sy naaste taalverwant Luwies begin veld verloor. Dit wil voorkom of Luwies teen die 13de eeu v.C. die mees algemeen gesproke taal in die Hetitiese hoofstad Hattusa was.^[3] Ná die val van die Hetitiese Nuwe Koninkryk tydens die meer wydverspreide Laatbronstydse ineenstorting, het Luwies in die Vroeë Ystertyd na vore getree as die hooftaal van die sogenaamde Siro-Hetitiese stadstate van suidwestelike Anatolië en noordelike Sirië.

Verwysings

1. Yakubovich, Ilya (2020). "Hittite". A Companion to Ancient Near Eastern Languages. Hoboken: John Wiley & Sons. pp. 221–237. ISBN 9781119193296.
2. van den Hout, Theo, (2020). A History of Hittite Literacy: Writing and Reading in Late Bronze-Age Anatolia (1650–1200 BC), aanlyn gepubliseer op 18 Desember 2020, gedrukte uitgawe op 7 Januarie 2021, "Inleiding": "...Die held van hierdie boek is die geletterdheid in skryf- en leeskuns in die Hetitiese koninkryk in antieke Anatolië, oftewel hedendaagse Turkye, van tussen ongeveer 1650 tot 1200 v.C., plus of minus 'n paar jaar of hoogstens 'n dekade of twee ..."
3. Yakubovich, Ilya (2010). Sociolinguistics of the Luwian Language. Leiden: Brill. p. 307. ISBN 9789004177918.