Die Britse Museum (Engels: British Museum) is ’n beroemde gebou in Londen wat ’n groot en belangrike versameling antieke kuns, geskrifte, muntstukke, sketse, en so meer huisves.[1] Dit is in 1753 as die eerste openbare nasionale museum ter wêreld gestig en het sy deure in 1759 vir belangstellende besoekers geopen. Van die begin af het die museum gratis toegang tot sy versamelings gebied. In sy beginjaar het die Britse Museum, wat oorspronklik in Montagu House in die Londense stadsdeel Bloomsbury gehuisves is, net 71 000 voorwerpe vertoon en ongeveer 5 000 besoekers per jaar ontvang.
Die Britse Museum se Great Court, tans die grootste oordakte plein in Europa, het rondom die historiese Ronde Leessaal ontstaanDie Elgin-marmerfries
Die uitbreiding van die museum se versamelings in die volgende twee en 'n half eeue het Groot-Brittanje se groeiende koloniale belange weerspieël en tot die vestiging van 'n aantal takmuseums gelei, waaronder die Britse Museum se afdeling vir natuurgeskiedenis in Suid-Kensington in 1881. Enkele dele van sy versamelings, waaronder die Elgin-marmerfries uit die Parthenon, bly omstrede aangesien hulle intussen deur hul oorsprongslande opgeëis word.
Die Britse Museum se permanente versameling, wat onder die grootstes en mees omvattendes ooit gereken word en voorbeelde van alle vastelande insluit, het intussen gegroei tot sowat agt miljoen voorwerpe wat aan die menslike geskiedenis van die vroegste tye af tot die moderne tyd asook aan die ontwikkeling van kuns en kultuur gewy is, terwyl die aantal besoekers tot meer as ses miljoen per jaar gestyg het.[2]
Die versamelings word in 92 verskillende galerye en vertoonsale uitgestal. Die mees bekende uitstallings sluit die Rosettasteen en die argeologiese vondste van Sutton Hoo in.[3]
Tot en met 1997, toe die Britse Biblioteek (met die Ronde Leessaal of Round Reading Room as sy middelpunt) na 'n nuwe gebou verskuif is, het die Britse Museum 'n nasionale museum van antikwiteite en 'n nasionale biblioteek onder een dak verenig. Die museum se sentrale binneplein, wat oorspronklik in die 1970's deur Colin St John Wilson ontwerp is, is in die laat 1990's deur die argitekte-ateljee Foster and Partners herontwikkel tot sy huidige vorm. Die binneplein is in 2000 deur koningin Elizabeth II plegtig ingewy en staan sedert bekend as die Queen Elizabeth II Great Court (algemeen kort Great Court genoem). Dit is tans die grootste oordakte plein in Europa.[4]
Die museum word tans as 'n nie-departementele openbare liggaam bestuur wat deur die Britse Departement van Kultuur, Media en Sport befonds word. Net soos ander museums van nasionale belang in die Verenigde Koninkryk vra die Britse Museum geen toegangsgeld nie, met die uitsondering van leenuitstallings.
Geskiedenis
18de eeuse oorspronge
Die Britse Museum se oorspronge is nou verbind aan die testament van die geneeskundige, natuurkundige en versamelaar Sir Hans Sloane (1660–1753). Sloane het gedurende sy leeftyd meer as 71 000 voorwerpe versamel. Om dié versameling, waarvan die waarde op sowat £80 000 beraam is,[5] in sy geheel vir die nageslag te bewaar, het hy dit teen 'n bedrag van £20 000, wat aan sy erfgename (sy twee dogters) uitbetaal is, aan koning George III en die Britse nasie bemaak.
Die ontvangsaal en traphuis van die Britse Museum in Montagu House
Die koning het volgens oorlewering min belang gestel in Sloane se versamelings en aangevoer dat daar in elk geval nie genoeg geld in sy skatkis was om die gewenste bedrag aan Sloane se dogters te voorsien nie. Die erflating is vervolgens deur die Britse parlement aanvaar, maar net soos die monarg was parlementslede besorg oor die koste wat aan die skenking verbonde was. So is 'n lotery geloods om die benodigde fondse in te samel. Daar is beplan om 100 000 loterykaartjies ter waarde van £3 elk te verkoop om fondse ter waarde van £300 000 in te samel.
Die lotery het egter op 'n skandaal uitgeloop. Alhoewel die parlementswet, waarvolgens die lotery gehou is, bepaal het dat aan geen enkele deelnemer meer as twintig kaartjies verkoop sou word nie, was feitlik alle kaartjies reeds uitverkoop voordat hulle vir die breë publiek aangebied kon word. Enkele finansiers het as kansvatters munt uit die lotery geslaan, onder meer deur fiktiewe name vir die aankoop van kaartjies te gebruik en hulle dan teen 'n hoër prys te herverkoop. Twee dae ná die begin van die lotery kon 'n wins van 16 sjieling per kaartjie gemaak word.
Die wenner van die lotery is nie bekend nie, maar wél die wenkaartjie – nommer 46885. Nadat alle koste in verband met die lotery afgetrek was, het die Britse Museum 'n bedrag ter waarde van £95 194 8s 2d ontvang wat onder meer aangewend is vir die aankoop van 'n museumgebou wat die versamelings kon huisves.
Op 7 Junie 1753 is die Britse Museum deur 'n parlementswet gevestig. Aanvanklik het sy versamelings hoofsaaklik uit boeke, handskrifte en natuurkundige monsters asook enkele antikwiteite (waaronder muntstukke en medaljes, prente en tekeninge) en etnografiese materiaal bestaan. In 1757 het koning George II die Engelse monarge se Ou Koninklike Biblioteek (Old Royal Library) aan die Britse Museum bemaak, saam met die voorreg om 'n eksemplaar van elke nuut gepubliseerde boek te ontvang, die sogenaamde copyright receipt.
Op 15 Januarie 1759 het die Britse Museum sy deure vir die belangstellende publiek geopen. Sy versamelings is aanvanklik in Montagu House, 'n 17de eeuse herewoning, gehuisves wat in die stadsdeel Bloomsbury op die perseel van die huidige gebou geleë was en vir £20 000 van die Montagu-familie aangekoop is.
Met die uitsondering van die twee wêreldoorloë het die museum sy deure sedertdien ononderbroke oop gehou en sy openingstye geleidelik verleng. Die museum is daagliks oop van 10:00 tot 17:00.[6]
